Sirkadiyen beslenme, ‘’biyolojik saatimiz’’

‘’Uzun ince bir yoldayım’’  Aşık Veysel,

2017 Nobel Tıp ödülü biyolojik iç saati yani sirkadiyen ritmi kontrol eden moleküler mekanizmanın keşfine verildi. 2017’de üç bilim insanı, Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash ve Michael W. Young aldı ödülü. Yani taze bir Nobel ödülü diyor kitabında sayın Dr. Ayşegül Çoruhlu. Devamında çok çok güzel, enteresan ve ezber bozan bir çok şeyden bahsediyor.

Yıllar önce okuduğum hala başucu kitabım olan Gerçek Tıp, Dr. Aidin Salih de benzer şeylerden bahsediyor. Hastalıklardan korunma ve iyileşmek için,  kilo vermek için açlık, az yeme, oruç öneriyor. Açlık oruçlarında,  15, 16, 18 saat  ve üç gün hatta on gün süren oruçlardan bahsediyor. Ayrıca günde bir veya iki öğün yemek, az yemek ve akşam son yemeği çok erken saatte yemek ile sağlıklı beslenmeyi ve diyetleri öneriyor.

Sonuçta sistemlere ve bakış açılarına ve dayandırıldıkları temellere bakarsanız ve gelinen bilimsel koşullar dahilinde yapılan çalışmalar ve ispatlar bize gösteriyor ki, sağlıklı ve uzun yaşamanın hatta ölümsüzlüğün, hastalanmadan yaşamanın sırrı, ne yediğimiz? Ne zaman yediğimiz? Üzerine kurulu.

Abartı olmayacak inanın, ne kadar açsak o kadar tokuz ve sağlıklıyız. Boşuna dememiş atalarımız ‘’azı karar çoğu zarar’’

Sirkadiyen beslenme vücudun biyolojik saatine ayak uydurup, buna göre yeme ve yaşama prensibi diye özetleyebiliriz.

Mandıra filozofu filmini seyretmeyeniniz yoktur sanırım, televizyonlarda da defalarca oynadı. Seyretmediyseniz şiddetle tavsiye ediyorum mutlaka izleyin.

Ne diyordu Filozofumuz? uykum gelince uyuyorum, uyanınca kalkıyorum, acıkınca yiyorum, yeterince tüketip fazla hiçbir şey yapmıyorum, telaş yok stres yok.

İçinden geçtiğimiz bu pandemi günlerinde hepimiz gördük ki çok da telaş yapmadan, her gün bir yerlere koşmadan, sakince ve kendi içimizde yaşayabiliyormuşuz. Ben de dahil olmak üzere pek çok kişiden hep aynı şeyleri duydum, ‘’aslında iyi geldi, çok da sıkılmadım, kafamı dinledim’’. Cümlelerini sizlerde yakınlarınızdan duymuşsunuzdur.

Evet tam da böyle oldu benim için de. Günlük yaşamın stresinden arınmak. Sitres bizim en büyük düşmanımız. Bizi için için kemiriyor, yavaştan beynimizi yiyor. İkinci düşmanımız, işlenmiş gıdalar, rafine şekerler, katkılı besinler, gazlı içecekler, maalesef çok da doğal olmayan sebzeler, meyveler, tavuklar, balıklar. Düşünecek olursak sağlıklı beslenmek ve yaşamak neredeyse imkansız.

O halde imkansızı imkanlı hale getirmeye çalışacağız. Elimizden geldiğince, sebze ağırlıklı beslenmek, işlenmiş ve rafine yiyeceklerden mümkün olduğunca uzak durmak, ve biyolojik saatimize kulak vererek yaşamak.

Sirkadiyen beslenme dereken sirkadiyen saatten bahsediyoruz aslında. Dr. Ayşegül Çoruhlu şöyle anlatıyor kitabında;

‘’zamanın gerçek ölçüleri kol saati değil dünyadır. Saat = Dünyadır. Üzerindeki tüm canlı yaşamı dünyanın döngüsüne adapte olmuştur. Kuralları, Dünyanın gece-gündüz, mevsimler, iklimler döngüleri belirler. Yani Dünya saati ile uyumlu olmak bir hayatta kalma meselesidir. İşte bu uyumu sağlayan sisteme, ‘’ canlıların biyolojik iç saati’’ veya Sirkadiyen ritim diyoruz.

Biyolojik iç saatin varlığından haberdar olmamıza rağmen bu saatin nasıl çalıştığı konusundaki aydınlanma bu Nobel ödülüyle gerçekleşti. Ve bu yeni bir tıp dalının; Cronomedicene=Kronotıp

Yeni  bir uzmanlık alanının  Cronobiology=Kronobiyoloji doğmasını sağladı ‘’ diyor.

Özetleyecek olursak bizim yapmamız gerekeni, sabahları erken kalkacağız, erkenden güzel bir kahvaltı yapacağız, günü ve güneşi selamlayacağız, akşam yemeklerimizi  saat 17:00 olmadan yemiş olup, hücrelerimizdeki enerji santrallerimiz olan mitakondrilerimizi kendi halinde rahat bırakacağız. Erken ve sağlıklı uyku uyuyup, elektronik eşyalardan mümkün mertebe uzaklaşıp, yatak odamıza asla sokmayacağız.

Ben de ekliyorum diyorum ki, dün geçti artık mazi, yarın belki yok, anımızın tadını çıkarıp sevdiklerimizle birlikte güzel anılar biriktirerek Dünya zamanımızı iyi değerlendirip keyifle yaşayalım.

Ne demiş atalarımız. ‘’hayat bir gündür, o da bugündür’’

Sevgiyle kalın, sağlıklı kalın.