Anasayfa /  Tarihte bugün

Tarihte Bugün: 1783 İngiltere Amerika Birleşik Devletleri'nin bağımsızlığını tanıdı

Amerika'nın 15. yüzyılın sonlarında Kristof Kolomb tarafından keşfedilmesinden önce bu topraklarda yüzyıllardır sadece Kızılderililer yaşamaktaydı. Keşiften sonra başta İspanya, Fransa ve Britanya olmak üzere aralarında Hollanda, İsveç ve Portekiz'in de dahil olduğu birçok Avrupa ülkesi buralarda sömürgeler kurdular. Bu sömürgeler arasında Britanya'ya ait On Üç Koloni de vardı. Günümüzdeki ABD 18. yüzyılda Britanya İmparatorluğu'na ait bu sömürgelerin 3 Eylül 1783 tarihinde imzalanan Paris Antlaşması ile bağımsızlıklarını kazanması sonucu oluşmuştur.

Abone ol
Abone ol 03 Eylül 2017 00:00

Amerika'nın 15. yüzyılın sonlarında Kristof Kolomb tarafından keşfedilmesinden önce bu topraklarda yüzyıllardır sadece Kızılderililer yaşamaktaydı. Keşiften sonra başta İspanya, Fransa ve Britanya olmak üzere aralarında Hollanda, İsveç ve Portekiz'in de dahil olduğu birçok Avrupa ülkesi buralarda sömürgeler kurdular. Bu sömürgeler arasında Britanya'ya ait On Üç Koloni de vardı. Günümüzdeki ABD 18. yüzyılda Britanya İmparatorluğu'na ait bu sömürgelerin 3 Eylül 1783 tarihinde imzalanan Paris Antlaşması ile bağımsızlıklarını kazanması sonucu oluşmuştur.








Kolonileşme dönemi (1493-1775)

ABD topraklarında bulunan en eski insan izi 14.000-30.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Bu insanların son Buzul Çağı sırasında Bering Boğazı'nın sularının donarak bir köprü oluşturması sonucu Doğu Sibirya'dan Alaska'ya yürüyerek geçtikleri sanılmaktadır.

Bu insanlar ABD'nin yerlileri (kızılderililer) olarak bildiğimiz insanların atalarıdır. Göçebe olan bu yerliler Apaçi, Mohawk, Cheyenne, Navaho, Cherokee gibi birçok kabile oluşturdular.

Günümüzdeki ABD topraklarına ilk ayak basan Avrupalı Kristof Kolomb'dur. Amerika'ya yaptığı ikinci yolculuğunda 19 Kasım 1493 günü günümüzde ABD'nin bir parçası olan Porto Riko'ya ayak basmıştır. 16. yüzyıl boyunca İspanya, Hollanda, İngiltere, Fransa, İsveç ve Portekiz ülkelerine ait kaşifler ABD topraklarına girerek koloniler kurdular.

İspanyol kaşif Juan Ponce de León 1513 yılında ABD'nin güneydoğu sahillerine ulaşarak bölgeye Florida adını verdi. Fransız kaşif Jacques Cartier sadece Kanada değil Hudson Körfezi'nden Kayalık Dağlar'a kadar uzanan ve günümüzde ABD'ye ait olan Louisiana dahil birçok bölgeyi Fransa'nın kolonisi haline getirmiştir.

İngiltere'nin ABD topraklarındaki varlığı İspanya ve Fransa'ya göre çok daha yenidir. 14 Mayıs 1607 tarihinde İngilizlerin Jamestown, Virjinya'da kurduğu koloni İngiltere'nin Amerika'daki en eski kolonisi olarak kabul edilmektedir.

Bu koloni kısa zamanda dağılmış ve yok olmuştur. Ancak 1620 yılında Mayflower adlı bir gemiyle İngiltere'nin Plymouth limanından yola çıkan bir grup İngiliz yurttaşı günümüzdeki ABD'nin Massachusetts eyaleti sınırları içinde yer alan bir sahile ulaşmış ve burada Plymouth Bay Colony adı verilen koloniyi kurmuştur. 

17. yüzyıl boyunca ABD'nin doğu kıyısında İngilizler başka koloniler de kurdular. 

1733 yılına gelindiğinde bu koloniler On Üç Koloniadı altında Britanya İmparatorluğu'na bağlı bir sömürge haline geldiler.




Bağımsızlık Savaşı (1775–1783)

Avrupa'nın büyük güçleri arasında 1756-1763 yılları arasında süren Yedi Yıl Savaşları Birleşik Krallık'ın zaferiyle sonuçlandı. Ancak savaşın borçlarını ödeyebilmek için Birleşik Krallık Kuzey Amerika'daki kolonilerine ağır vergiler yüklemeye karar verdi. Bu vergiler kolonilerde büyük bir sıkıntı yarattı. 

Çaya yüklenen vergileri protesto etmek amacıyla Boston kentinin halkı 1773 yılında Boston Çay Partisi adı verilen olayda İngiliz gemilerine yüklü çay balyalarını denize attılar.

Önceleri dar amaçlı olan bu eylemler kısa zamanda bağımsızlık taleplerine dönüştü.

19 Nisan 1775'te Boston'a 20 km uzaklıktaki Lexington ve Concord kasabalarında çarpışmalar başladı. Ayaklanmacılar Boston'u kuşattılar. Kuşatma 1 yıl kadar sürdü.

Sonunda Amerikan generali Henry Knox Ticonderoga Kalesi'nden ele geçirdiği toplarla ayaklanmacıların yardımına yetişti. 

Kuzey Amerika'daki İngiliz kuvvetlerinin komutanı General William Howe'u kenti boşaltmaya zorladı. Böylece 17 Mart 1776'da kuşatma sona erdi ve kent Amerikalıların eline geçti. 

4 Temmuz 1776'da Amerikalılar bağımsızlıklarını ilan ettiler. Kurulan bu devlete Amerika Birleşik Devletleri (ABD) adı verildi.

Bağımsızlık savaşı 1776 yılı sonlarında zor günlere girdi. 27 Ağustos'ta Amerikan ordusunun başkomutanı General George Washington Birleşik Krallık güçlerine yenilerek Manhattan içlerine çekildi.

Amerikalılara 1776'dan başlayarak el altından para ve malzeme yardımı yapan Fransa, 1778'de filolarını ve ordularını hazırlamaya başladı ve sonunda Haziran 1778'de İngiltere'ye savaş ilan etti.

Kuzeyde durumun büyük ölçüde sürüncemede kalmış olmasına karşılık Fransızlar güneyde, İngilizlerin elindeki Savannah'ı ve büyük önemi olan Yorktown'ı kuşattılar.

1780'den sonra deniz savaşı daha çok İngilizlerle Amerikalıların Avrupalı müttefikleri arasında geçti.

Britanya Adaları çevresinde toplanan Amerikalılara ait gemiler ve komutanları John Paul Jones, savaş boyunca 1.500 İngiliz ticaret gemisiyle 12.000 İngiliz denizcisini ele geçirdiler.

1780'den sonra İspanya ve Hollanda, Britanya Adaları'nı çevreleyen sularda büyük ölçüde denetim kurarak İngiliz deniz gücünün açık denize çıkamaz hale gelmesine yol açtılar.

Sonunda 3 Eylül 1783 tarihinde imzalanan Paris Antlaşması ile İngiltere, batıda Mississippi Nehrini de içine alan geniş sınırlarla, Amerika'nın bağımsızlığını tanıdı. Kanada İngiltere'nin elinde kaldı. Florida İspanya'ya verildi.

Antlaşmanın imzalanmasından 3 ay sonra 25 Kasım 1783 tarihinde en son İngiliz askeri New York kentini terketti.

1787 yılında ABD Anayasası kabul edildi. 

1789 yılında yapılan ilk başkanlık seçimlerinde başkomutan George Washington ABD'nin ilk başkanı seçildi.


Yorumlar