Serebral palsiye dikkati çekmek için yürüdüler : Serebral Palsi nedir?

Girne Yunuslar Heykeli'nden başlayarak Karşıyaka İskelesi'ne kadar yürüyen ve üzerilerinde "Serebral Palsili" yazan tişörtler giyen gruba bisiklet ve motor grupları da eşlik etti. Peki Serebral Palsi nedir?

Serebral Palsili Çocuklar Derneği (SERÇEV) Yönetim Kurulu üyesi Şebnem Astarcı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, derneklerinin 2002 yılında Ankara'da kurulduğunu belirterek, 21 yaşındaki kızının da doğuştan serebral palsi hastası olduğunu söyledi. 

Ankara'dan geldiklerini belirten Astarcı, yürüyüşte kendilerine eşlik edenlere teşekkür ederek, "Amacımız serebral palsinin farkına varılması, böyle bir rahatsızlığın olduğunun bilinmesi." dedi.

Hastalık bulunanların ömür boyu tedavi edilmesi gerektiğini dile getiren Astarcı, "İnsanlar sonuç görmek istedikleri için bizleri görmemezlikten geliyorlar. Biz de buna karşı farkındalık yaratmak istiyoruz." diye konuştu.

Serebral Palsi nedir? Neden Olur?

Serebral Palsi (beyin felci), bebeklikte ya da çocukluk çağının başlarında ortaya çıkan ve vücut hareketlerini ve kas koordinasyonunu kalıcı şekilde etkileyen, fakat zaman içinde kötüleşme sergilemeyen bir dizi nörolojik bozukluktan herhangi birini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. 

Serebral palsi kas hareketlerini etkilemekle birlikte, kaslardaki ya da sinirlerdeki bir problemden kaynaklanmaz.

Beynin, kas hareketlerini kontrol eden bölgelerinde söz konusu olan anormalliklerden kaynaklanır.

Serebral palsi görülen çocukların çoğunluğu bu bozuklukla doğar, ancak bozukluk aylar ya da yıllarca tespit edilemeyebilir.

Serebral Palsi Nedenleri

1. Doğum öncesi

 Bazen bebeğin beynindeki hasar, bebek henüz anne karnındayken meydana gelir. Hasar bir infeksiyondan ya da annenin zarar gördüğü bir kazadan kaynaklanmış olabilir. Annede söz konusu olan yüksek kan basıncı ya da diyabet gibi tıbbi problemler de bebekte sorunlara sebep olabilir.

2. Doğum sırasında

 Bebeğin yeterli oksijen alamaması ya da doğumun zor gerçekleşmesi sonucu bebeğin beyninde hasar meydana gelmesi gibi problemler yaşanabilir.

3. Doğum sonrası

Bebek aşırı erken doğduğu (prematüre doğum) ve bedeni anne karnının dışında yaşamaya hazır olmadığı takdirde görülebilir. Beyin doğumdan sonra da gelişmeye devam ettiğinden, doğru zamanda doğan bebeklerin beyninde bile beyin hasarına yol açan infeksiyonlar ya da kanamalar görülebilir.

Serebral Palsi Tipleri

Spastik Tip:

 Spastisite, en genel anlamda, kas sertliği ya da pasif harekete direnç olarak tanımlanabilir. Kasların normal yapısındaki değişiklik ve sertlik hareketlerin de etkilenmesine ve zor yapılmasına neden olur. Aşırı spastisite zamanla iskelet yapı üzerinde bozukluklara ve postürün (duruşun) bozulmasına yol açar. Bunun yanı sıra oturma, ellerin kullanılması, yürüme gibi fonksiyonel aktiviteleri de olumsuz etkiler. Spastik tip Serebral palsi’nin en yaygın tipidir. Spastik çocuk, Serebral palsi teşhisi altında etkilenen vücut kısmına göre tanımlanır.

a.

Hemiparezi: Bu tipte vücudun bir tarafındaki kol, gövde ve bacak etkilenir.

b.

Diparezi: Bu tipte her iki bacak spastisitesi kollardan daha fazladır. Bacaklar birbirine sıkışıktır. Parmak ucuna basma sık görülür.

c.

Tetraparezi: Bu tipte ise tüm vücut etkilenmiştir. Baş kontrolünün yetersizliği, ellerin yumruk şeklinde bacakların çapraz tarzda durması yaygın bir görüntüdür.

Atetoid Tip: 

Kontrolsüz hareket olarak tanımlanabilir. Çocuğun bacak, kol, el veya yüzünde istemsiz hareketler oluşur. Bu tipte kaslarda ani değişiklikler oluşur. Kaslar çok gevşek durumdan çok sert bir duruma geçebilirler. Bu da hareketlerin koordineli yapılmasını engeller.

Ataksik Tip:

Dengeyi korumada bozukluk vardır. Baş kontrolünün zayıf olması, gövde dengesinin sağlanamaması nedeniyle gelişim yavaştır ve yürüme çok geç sağlanır.

Karma Tip: 

Kas tonusu bazı kaslarda aşırı düşük, bazılarında ise aşırı yüksek olduğunda serebral palsinin tipi, karma olarak adlandırılır.

Kas tonuslarının farklı tipte olmasının yanı sıra, SP’li çocukların vücutlarının SP’den etkilenen bölümleri de karma bir yapı gösterir. Bu, beyinlerinin hangi kısmının hasar gördüğüne ve hasarın ne kadar büyük olduğuna da bağlıdır.

Serebral Palsi Birlikte Görülebilen / Eşlik Eden Problemler:

Motor fonksiyonlarda bozukluğun yanında, duyu bozuklukları,(sensorial disfonksiyon), gözde kayma, titreme(nistagmus) gibi bozukluklar zeka geriliği ( mental retardasyon ), davranış bozuklukları, öğrenme güçlükleri, dil-konuşma bozuklukları ve ağız diş problemleri de görülebilir.

Serebral Palsi Tedavisi

Serebral palsinin tamamen iyileştirilmesi mümkün değildir, fakat tedavi genellikle çocuğun becerilerini geliştirir. Yetersizlikleri doğru şekilde tedavi edildiği takdirde, pek çok çocuk normale yakın bir yetişkin yaşamı sürebilir.

Genel olarak, tedavi ne kadar erken başlarsa çocukların gelişimsel yetersizliklerinin üstesinden gelme şansları ya da onları zorlayan görevlerin altından kalkmak için yeni yollar öğrenme şansları o kadar yüksek olur. Tedavi muhakkak konusunda uzman bir ekiple devam ettirilmelidir. Ekipte çocuk doktoru, çocuk nöroloğu, fizyoterapist, özel eğitim öğretmeni, konuşma terapisti, psikolog olmalıdır.