Sebze ve meyve fiyatları neden arttı?

Sebze meyve fiyatlarındaki olağan üstü artış tartışmalara neden oldu. Öyleki bazı marketler müşteri ile karşı karşıya kalmamak için patlıcan boykotuna başladı. İşte Sebze ve meyve fiyatları neden arttı? cevabı.

Başta marketler olmak üzere yaş sebze ve meyvelerin neredeyse 10 TL bulması hatta bazılarının bu rakamın üzerine çıkması tartışma konusu oldu. Türkiye Halciler Federasyonu Başkanı Yüksel Tavşan, vatandaşın eve eli boş gitmesine neden olan fiyatlarla ilgili açıklamada bulundu. Tavşan, Türkiye’de her bölgede üretim yapıldığını ancak planlı üretim yapılmadıkça fiyatların istenilen seviyeye gelemeyeceğini belirtti.

FİYAT NEYE GÖRE BELİRLENİYOR....Üretici hallerinde fiyatların maliyet bazlı olarak değil, arz-talep dengesine göre belirlendiğini kaydeden Tavşan, ürün bol olduğunda fiyatın maliyetin altına düşebildiğini, ürün az olduğunda ise fiyatlarda aşırı artış olabildiğini söyledi.

ASIL SORUN PLANSIZLIK...Fiyatların sadece arz ile talebin ve üretim planlamasının oluşmasıyla düşebileceğini belirten Tavşan, “Üretim planlaması olmadığı sürece fiyatlara kimsenin bir şey yapma imkânı yok. Olmayan ürün yükselir. Ama bir planlama yapılır, bir ürün yurt içinde ne kadar tüketiliyor, ne kadar ihraç yapılıyor, ne kadar üretim yapılmalı. Bunlar bilinirse tüm sorunlar ortadan kalkar. Yoksa işiniz şansa kalır” dedi.

Yüksel Tavşan, çok sık eleştiri konusu yapılan tarlada bahçede 50 kuruşa satılan bazı sebze ve meyvenin markette 2.5 liraya nasıl çıktığını anlattı. Tavşan’ın verdiği bilgiye göre, örneğin Adana’da bahçede 50 kuruş olan ve markette 2.5 liraya satılan bir kilogram limon fiyatına etki eden unsurlar şöyle:

Bahçe fiyatı 50 krş, toplama masrafı 20-30 kuruş, sepet-ambalaj 15 krş, nakliyat (Ankara) 15 krş, nakliyat (İstanbul) 20 krş, fabrika işçiliği 20 krş, hal masrafı 20-25 krş, hal fiyatının üzerine market farkı: Yüzde 50, marketçinin maliyeti: Yüzde 8 KDV reyon kirası: Yüzde 5-10, zayi oranı: Yüzde 10.

UÇURUMUN NEDENİ GİDERLER...Tavşan, limonun Ankara halinde 2 TL’ye ancak maliyetini kurtardığını, perakendecinin de 2.5 TL’den daha az satabilmesinin mümkün olmadığını belirtti. Tavşan, bu giderlerin 50 kuruşluk üründe de 5 liralık üründe de benzer olduğunu, dolayısıyla özellikle tarla fiyatı düşük ürünlerde büyük uçurum ortaya çıkmasının sabit giderlerden kaynaklandığını savundu.

FIRTINA ETKİLEDİ Mİ? Yüksel Tavşan, son dönemde bazı ürünlerde fiyatların aşırı artmasında değişik etkenlerin söz konusu olduğunu, fiyatların bu kadar artacağını kimsenin beklemediğini belirtti. Özellikle patlıcan fiyatının artmasında aşırı yağmur ve güneşin yetersizliğinin etkili olduğunu söyleyen Tavşan, “Aynı durum karnabahar ve ıspanakta da geçerli. Ürünler sular altında kaldı. Çıkartılınca fiyatlar eski haline dönecek. Sanılanın aksine Antalya’daki hortum felaketi fiyatları çok etkilemedi” dedi.

MARKETLERİN PATLICAN BOYKUTU...Büyük marketlerin patlıcan gibi bazı ürünleri boykot kararının ardından fiyatların yüzde 50’ye varan oranda düştüğünü kaydeden Tavşan, büyük marketlerin fiyatları belirleme gücü olduğunu söyledi. Piyasanın büyük marketlerin insafına bırakılmaması gerektiğini belirten Tavşan, şimdilik ürünlerini doğrudan üreticiden alan büyük marketlerin bir süre sonra ithalata yönelmesi durumunda Türkiye’de çiftçiliğin tehlikeye gireceğini dile getirdi.

HAL YASASINA SAKINCALI Halciler Federasyonu olarak yeni çıkacak hal yasası ile ilgili iki itirazları bulunduğunu kaydeden Yüksel Tavşan, komisyonculuğun tamamen kaldırılıp sadece tüccarlara izin verilmesinin sakıncalı olduğunu iddia etti. Komisyoncuların başkasına ait ürünün belli bir yüzde payı karşılığında başkasına satılmasına aracılık ettiğini, tüccarın ise malı satın alıp beklettikten sonra satabildiğini kaydeden Tavşan, komisyoncular vasıtasıyla ürünün piyasaya daha hızlı girdiğini savundu.

TEKELLEŞME ENDİŞESİ...Hallerin özelleştirilmesine de itiraz ettiklerini belirten Tavşan, örneğin büyük marketlerin hallerin çoğunluk hissesini ele geçirmesi durumunda piyasa hakimiyeti kurabileceklerini söyledi.