Rıdvan Gölcük: "Troya Hazinelerini Hitler’den koruduk"

Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, II. Dünya Savaşı sırasında
Troya hazinelerinin Hitler ordularının eline geçmesi tehlikesine
karşı Türkiye’nin aldığı tedbirlerin müzecilikte tüm Avrupa’daki en
önemli önleyici koruma faaliyeti olduğunu dile getiren bir
konferans düzenledi.

Müze Müdürü Gölcük, Troya Müzesi konferans salonunda düzenlenen
programda yaptığı, "Görevimiz Tahliye: Müzelerimizi Hitler’den
Korumak" isimli sunumda, savaş riskine karşı farklı ülkelerdeki
müzecilikte önleyici koruma uygulamalarının tarihini anlattı.

Devlet belgeleri ve müzeciler arasındaki tarihi yazışmalara dair
yaptığı beş yıllık araştırmayı katılımcılarla paylaşan Gölcük,
müzecilik tarihindeki en büyük ’önleyici koruma’ uygulamasının
Türkiye’ye ait olduğunu söyledi.

Gölcük, konferansta yaptığı konuşmada, "Alman ordularının
Bulgaristan’a girmesi sonrası Türkiye’yi rahatlatmaya çalışan
Hitler, Alman birliklerinin Türk sınırının yaklaşık 50 kilometre
uzağında duracağının teminatını İsmet İnönü’ye vermiştir. Fakat
Türkiye’nin tedbiri elden bırakmadan savaşın başından bu yana
aldığı önlemlere devam ettiği görülmektedir. Savaşın sınırlarımıza
bu kadar yakın seyrettiği anlarda nüfus tahliyesini bile uygulamaya
geçiren Türkiye Cumhuriyeti elbette ki başka alanlarda da ciddi
önlemler almıştı. Hitler tehdidi altındaki müzeciliğimiz de bu
alanlardan biriydi. Hitler Avrupa’yı kırıp geçiriyor ama toprak
almanın dışında bir yandan da müzeleri soyuyor. Çünkü yeni kurduğu,
hayali olan devleti ve anlayışı bu kültürel mirasın üzerine inşa
etmeyi planlıyor. Bu nedenle Avrupa’daki neredeyse tüm büyük
müzeleri soygundan geçiriyor. Ve buna karşı hükümetimiz 1 Eylül
1939 tarihinde müzelerimizdeki eserlerin Niğde’ye tahliye
edilmesine karar veriyor" ifadelerini kullandı.

Niğde’de gizlenen Troya hazineleri

"İçinde Troya eserlerinin de bulunduğu müze koleksiyonları,
Niğde’de bulunan Sarıhan ve Ak Medrese’ye yüzlerce sandığa konarak
vagonlarla nakledildi" diyerek sözlerine devam Gölcük, "Senelerce
büyük bir dikkat ve özveri ile oralarda korunuyor. Ben şunu iddia
ediyorum; 1 Eylül 1939 tarihinde yapılan bu önleyici koruma bugün
Türk müzeciliği içinde yapılmış en büyük önleyici koruma
harekatıdır. Türk müzeciliğini geçin tüm Avrupa’daki en önemli
önleyici korumadır" şeklinde konuştu.

Konuşmasının sonunda, "Müzelerdeki eserlerin olası bir savaştan
korunması için mücadele veren İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürü
Aziz Ogan, Topkapı Sarayı Müze Müdürü Tahsin Öz, eserlere Niğde’de
gözü gibi bakan Hüseyin Arpacıoğlu ve 1 Eylül 1939 tarihli koruma
kararını alan herkese çok şey borçluyuz" diyen Gölcük sözlerini
şöyle sonlandırdı:

“Allah rahmet eylesin, ruhları şad olsun. Onların koruduğu Troya
eserlerini bugün bu güzel Troya Müzemizde gezip görebiliyoruz.
Onlara çok şey borçluyuz.”

Programa, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sanat Tarihi,
Arkeoloj, Mimarlık Fakültelisi Öğretim Üyeleri, Turizm Fakültesi
Dekanı Prof. Dr. Ali Osman Uysal, Çanakkale İl Kültür ve Turizm
Müdür Yardımcısı Cemil Agas ve çok sayıda izleyici katıldı.