Özkan; “Ahiliğin temel kuralı alın teriyle geçinmektir”

Milas Mesleki Eğitim Merkezi tarafından Milas’ta ‘Ahilik
Haftası’ etkinlikleri düzenlendi. Etkinlik kapsamında ustalık ve
kalfalık belgesi almaya hak kazananlara belgeleri verildi. Ahilik
şerbeti ve pilavı ikram edilerek, esnaf ziyaretleri
gerçekleştirildi.

Ahilik Haftası dolayısıyla Milas Mesleki Eğitim Merkezi
tarafından okul bahçesinde etkinlikler düzenlendi. Milas İlçe Milli
Eğitim Müdürü İsa Bal ve İlçe Milli Eğitim Şube Müdürü Türker
Yurtsever’in de katılımıyla gerçekleşen etkinlik saygı duruşunda
bulunulması ve istiklal marşımızın seslendirilmesiyle başladı.

Daha sonra günün önem ve anlamını belirten konuşma Mesleki
Eğitim Merkezi’nde görevli makine öğretmeni Sinan Erten Özkan
tarafından yapıldı.

“Ahilik, Anadolu Selçuklu Devleti’nin son dönemleriyle Osmanlı
Devleti’nin kuruluş dönemi arasında güçlenen esnaf örgütüdür”
diyerek konuşmasına başlayan Özkan şöyle devam etti:

“Ahi adının ‘kardeşim’ anlamına gelen Arapça ‘ahi’ ya da ‘eli
açık’ anlamına gelen Türkçe ‘akı’ sözcüğünden geldiği
sanılmaktadır. Ahi teşkilatının kökenine yönelik çok sayıda görüş
vardır. Bunlardan en çok kabul göreni, 13. yüzyılda yaşayan Ahi
Evren adlı kişinin, Orta Asya’dan Anadolu’ya göç eden, esnaf ve
zanaatkarları bir araya toplayarak örgütlemesidir. Ahilik kurumunun
kurucusu olan ve ‘Ahi Evren’ ismiyle ünlenen Şeyh Nasireddin Mahmut
El-Hoyı, ilk eğitimini Yeseviliğin yaygın olduğu Azerbaycan’da
aldı. Ona göre Ahiliğe girenlerin mutlaka bir sanat sahibi olması
gerekir. Kitap yazmak yerine pratik hayata ağırlık veren Ahı
Evren’in düşünceleri Anadolu’da hızla yayılmıştır.

Ahi teşkilatının vizyonu ‘hep birlikte büyük hedeflere yürümek’
mantığına dayanır. Bu vizyon, örgütü ileriye yönelten yol gösterici
bir ışıktır. Dünyaya düzen ve hizmet verme iddiasında olan Ahiler,
misyonlarını yerine getirebilmeleri için önce kendilerinin mükemmel
olmaları gerektiğinin bilincindedirler. Ahi, önce kendisine çeki
düzen vermelidir ki, inandırıcı olsun, hizmet edebilsin. Bu
bağlamda Ahi, şöyle nitelendirilmektedir.

‘Huyları güzel olan, zekatını veren, anne ve babasına ihsanda ve
itaatte bulunan, komşusunu ağırlayan, eline geçeni veren, işlerini
güzelleştiren, sözlerinde doğru olan, amellerini en güzel bir hale
getirmeye çalışan, sınırlarını saklayan, ahdi koruyan, sevgiye
riayet eden, doğrulukta, arılıkta, muamelede bulunan, yalanı ve
riyayı atan, helal kazanca koyulan, ulaşmak için arılaşan, haramı
bırakan, halka ihsan eden, kendisinden çekilenleri dolaşan, ona
vermeyene veren, zulmedeni bağışlayan, kötülük edene iyilik eden,
hakikate giren, kardeşlerinin haklarını eda eden, komşularına karşı
müsamahada bulunan, onlardan uzak olanı soran, yakındakini dolaşan,
hastayı ziyaret edip halini, hatırını soruşturan kişidir.’

Ahiliğin temel kuralı alın teriyle geçinmektir. Yardımlaşma ve
toplum düzenini koruma ilkeleridir. Ahiler, satın alma işlerinde
birlikte davranır, kazançlarının bir bölümünü paylaşırlar. Bozuk
veya hatalı mal satmazlar. Fiyatları hep birlikte belirlerler.
Meslek kurallarına uymayan üyeler, yalnızca teşkilattan
çıkarılmakla kalmaz, mesleklerini bulundukları bölgede bir daha
yapamazlar. Öteki lonca sistemlerinde olduğu gibi, herhangi bir
yerde çalışabilmek için Ahi teşkilatına üye olmak gerekir.

Meslekte yükselmek usta - çırak ilişkisiyle olur. Ahi
teşkilatının üyeleri, eğitimli kişilerden ya da bulundukları
yerdeki kadılardan okuma, yazma, müzik, tezhip, hat gibi genel
kültür dersleri alırlar. Ayrıca bazı üyeler ata binme, kılıç
kullanma gibi askerlikle ilgili alanlarda da eğitilir. Ahiler,
savaş dönemlerinde çoğunlukla yaya olarak savaşa katılır.

Zaman içinde değişime uğrayan Ahi teşkilatı, 17. Yüzyılda
loncalara dönüşmeye başladı. Osmanlı Devleti’nin gerileme döneminde
tümüyle dağılarak loncaların içinde kayboldu. Daha sonra az sayıda
kalan Ahi teşkilatları, 1925’te kapatıldı. Bununla birlikte
Ahilerin ticaretle ilgili kural ve ideallerinin etkisi, kooperatif,
sigorta ve bankacılık sistemleri gibi alanlarda günümüze kadar
sürdü. Kırsal bölgelerde hala görülen imece gibi adetlerde de
Ahiliğin gönümüze kadar gelen etkisini görmek olanaklıdır. Ahilik,
Trük illerinde yayılmış bulunan ‘mesleki’ karakterli kurumlardır.
Bu birlikler, başta mensupları olmak üzere insanlar arasında
dayanışma ve yardımlaşma kurmaya çalışmışlardır. “

Özkan’ın yaptığı konuşmanın ardından ahilik ile ilgili
öğrenciler tarafından şiirler okundu, makine öğretmeni Orhan Özbay
tarafından ahilik ile ilgili öğütler paylaşılıp, dualar edildi.

Mesleki Eğitim Merkezi tarafından düzenlenen sınavlarda başarılı
olarak kalfalık ve ustalık belgesi almaya hak kazananlara etkinliğe
katılan İlçe Milli Eğitim Müdürü Bal ve Şube Müdürü Yurtsever
tarafından belgeleri verildi.

Etkinlik, katılımcılara Ahilik şerbeti ve pilavı ikramının
ardından esnaf ziyareti ile son buldu.