Diz kapağı kireçlenmesi neden olur ameliyat olmak gerekir mi?

Günlük hayatta sık sık karşımıza çıkan ve yaşamımızı
zaman zaman olumsuz etkiyelen diz ve diz kapağı ağrısı neden olur
ve evde nasıl tedavi edilir araştırması hastalar tarafından
yapılıyor. Peki uzmanlar diz kapağı ağrısı için ne öneriyor, hangi
durumlarda doktora gitmek gerekebilir.

Diz kapağı ağrısı gün içinde sık sık karşılaştığımız bir
rahatsızlık. Dizimizdeki ağrı bazen günlerde bazen de haftalarda
sürebilir. Peki hayatımızı olumsuz etkileyen bu rahatsızlık için ne
zaman doktora gitmeli ne gibi önemlemler alınmalı?

Diz kapağı olarak bilinen patella, dizin ön kısmında
yer alan küçük ve yassı bir kemiktir. Bu kemik üst kasların
kuvvetini diz bölgesinin alt bölümüne iletilmesinden ve hareket
ederek bükülmesinden sorumludur. Kaval kemiği ile uyluk kemiği
arasında yer alan tendonlar ile bağlıdır.

"https://i.internethaber.com/storage/files/images/2019/10/10/29421-u0cz.jpg"
width="620">

Alt yüzünde de eklem kıkırdakları mevcuttur. Diz kapağının
pozisyonel olarak dışa doğru kayması ya da bu bölgede sıkışması diz
kapağı ağrılarının en sık rastlanan sebeplerindendir. Bacağa
hareket kabiliyeti katan diz kapağı ve altındaki dokularda meydana
gelen ağrılar hayat kalitesini düşürürken bazı durumlarda işlevini
yerine getiremeyecek boyutlara da gelebilir.

Diz kapağının aşırı yük altında sürekli kullanılması sonucu
eklemde bulunan kıkırdak dokunun aşınması ya da tamamen yok olarak
kemiğe zarar vermesiyle oluşan osteoartrit, travma ve yaralanmalar,
pozisyonel olarak diz kapağının kayması, diz kapağında yer alan
tümörler, enfeksiyon, yağ dokusunun ya da tendonların
iltihaplanması, plika adı verilen dokuların yıpranması gibi pek çok
durum diz kapağı ağrısına neden olur. Hastalığın tipine göre
ağrının şiddeti ve şekli değişse de tamamı diz kapağı ve diz eklemi
etrafında hissedilir. Diz kapağı ağrısı tedavisi de yine hastalığın
kesin teşhisi sonrası uzman hekim tarafından düzenlenir. Bazı
durumlarda cerrahi müdahale de gerekebilir.

"https://i.internethaber.com/storage/files/images/2019/10/10/agri-jedh.jpg"
width="1280">

Diz kapağı ağrısı nedenleri nelerdir?

Gün içinde sürekli yapılan yürüme, kalkma, koşma gibi aktivitelerin
yanında vücudun tüm ağırlığını taşıyan diz eklemi oldukça büyük
baskılara maruz kalır. Diz kapağı ağrıları çoğunlukla yorgunluk,
aşırı kullanım, zorlama, yaşlılık, travmalar, pozisyonel kaymalar
ve diğer hastalıklara bağlı olarak gelişir. Tek bir nedeni olmayan
diz ağrılarının kesin tanısı hastanın öyküsü, fizik muayenesi ve
gerekli görüldüğü durumlarda radyolojik görüntülemeler sonucunda
konur. Ağrının spesifik hareketlerde mi, istirahat esnasında mı
yoksa sürekli mi olduğu da tanı açısından önemlidir. Bu yüzden
hekim ile görüşürken öykünün doğru ve net bir şekilde anlatılması
son derece önemlidir.

Diz kapağı kayması nedir?

Diz kapağı ağrısı, genellikle diz kapağının pozisyonel olarak
kayması sonucu meydana gelen sıkışmalardan kaynaklanır. Diz kapağı
kayması sıklıkla oturarak çalışan kişilerde görülür. Kadınlara
oranla erkeklerde daha sık rastlanan bu durum çoğunlukla bağdaş
kurarak oturanlarda görülür. Bu oturuş biçiminde diz kapağı dışa
doğru kayar. Sürekli yapıldığında diz kapağında bulunan kıkırdak
yıpranarak ağrılara sebep olur. Ayrıca sıklıkla bacak bacak
üstüne atarak oturan ve uzun süre bu pozisyonda hareketsiz kalan
kişilerde de diz kapağı kayması görülür. Hastalar genellikle
merdiven inip çıkarken, çömelip kalkarken, koşarken ve uzun süre
otururken ağrı hissederler. Bazı durumlarda diz kapaklarında morluk
ve şişme de görülebilir. Bunun yanında hareket esnasında gıcırdama
hissi ve dizin kilitlenmesi, kişinin kendi ağırlığını taşıyamaması
ve boşalma hissi de görülebilir. Ortopedi uzmanının önerdiği tedavi
şekilleri ile hasta tamamen iyileşebilir. Hastalığın derecesine
göre, egzersiz, diz korsesi, fizik tedavi ya da ameliyat önerilir.
Eğer hasta erken dönemde başvurmuşsa ağrıyı azaltıcı ve kıkırdak
dokuyu güçlendirici ilaç ve egzersiz programı önerilir. İlerlemiş
vakalarda ise artroskopik cerrahi ile diz kapağı yerine oturtulur
ve yıpranan dokular temizlenir. Ameliyatın durumuna göre hasta, 3
ile 4 hafta sonra günlük normal yaşantısına dönebilir. Gerekli
durumlarda diz protezi de uygulanabilir.

Diz kapağı kireçlenmesi nedir?

Diz kapağı dizin ön tarafında bulunan bir oluğun üzerinde yer
alan yassı bir kemiktir. Diz kapağının bu oluk üzerinde rahatça
hareket edebilmesi için her iki yüzey de kıkırdak doku ile
kaplıdır. Bu bölgedeki kıkırdakların zaman içinde aşınması, eklemin
de deforme olmasına sebep olur. Bu duruma patellofemoral
artroz yani diz kapağı kireçlenmesi denir. Hastalar genellikle diz
kapağında hassasiyet ve ağrı şikayeti ile hekime başvurur. Bunun
yanında merdiven inip çıkma, çömelip kalkma, ayağa kalkarken ve
bazı durumlarda yürürken de ağrılar artış gösterebilir. İleri
evrelerinde dizlerden gelen gıcırdama ve sürtünme sesleri diğer
insanlar tarafından da duyulabilir. Kireçlenme de evreler hâlinde
ilerleyen bir hastalıktır. Önceleri kıkırdak dokusunda yumuşama
görülürken, ilerleyen aşamalarda kemik üzerinde yer alan kıkırdak
dokunun tamamen yok olduğu da görülebilir. Bu yüzden tedavi
yaklaşımı da hastalığın evresine göre belirlenir. Hastalığın erken
dönemlerinde gerekliyse kilo verme, egzersiz önerilirken, ileri
aşamalarda ilaç tedavisi ya da cerrahi müdahale gerekebilir.
Cerrahi müdahale ile eklem yüzeyi düzleştirilir, gerekli ise
kıkırdak nakli ya da eklem protezi uygulanabilir.

Sinema belirtisi nedir?

Diz kapağı ağrısı neye işarettir, diye sorulduğunda bazı
durumlarda kondromalazi patella, yani sinema belirtisi diye de
cevap verilebilir. Diz kapağının arka tarafında bulunan eklem
kıkırdağı, diz kapağının eklem oluğunda rahatça hareket etmesini
sağlar. Bu kıkırdakta meydana gelen hasarlanmada dizin ön tarafında
ağrı hissedilir. Bu ağrı karakterize olarak merdiven kullanımı ve
dizin 90 derece bükülü olduğu pozisyonlarda ortaya çıkar. Bu yüzden
de sinema belirtisi denmektedir. Diz kapağında sürtünme sesi
mevcuttur ancak bu tipik bir belirti değildir. Yük altında geçici
olarak dizde boşalma, hareket kısıtlılığı ve kilitlenme
görülebilir. Fizik muayene esnasında sık olarak rastlanmasa da
şişlik görülebilir. Ağrının olmaması hastalığı ekarte ettirmese de
çoğunlukla dizin bükülerek yapıldığı işlerde ağrı artar. Hasta uzun
süre oturduktan sonra ayağa kalkmaya çalıştığında ağrı oluşur ya da
artar ve çıtırdama sesi duyulabilir. Ses, kıkırdağın yumuşaması,
yırtılması ya da hasarlanmasından kaynaklanır. Ayrıntılı öykü ve
fizik muayene sonrası hekim gerekli gördüğü durumlarda ek
radyolojik tetkikler isteyebilir. Eğer eşlik eden patolojik bir
durum var ise teşhis konur. Tedavide ilk basamak olarak pozisyon
önerileri ve ilgili kas gruplarının güçlendirilmesi için egzersiz
önerilir. Ancak hastalık ileri evredeyse ilaç tedavisi uygulanarak,
kıkırdak dokunun yıpranmaya devam etmesi durdurulmaya çalışılır.
Hasarlanmayı azaltmak için dize enjeksiyon uygulanabilir. Gerekli
durumlarda artroskopik cerrahi müdahalede bulunulur. 

Diz kapağı tendiniti nedir?

Patellar tendinit yani diz kapağının altında bulunan kas
kirişlerinin, bir başka deyişle tendonların iltihaplanmasıdır.
Genel olarak yoğun spor yapan kişilerde görülür. Koşu ve zıplama
aktivitelerinin yoğun olduğu basketbol gibi sporları yapan
kişilerde, direkt alınan darbeler ya da zorlayıcı ve
tekrarlayıcı travmalar sonucu ortaya çıkar. Diz kapağının alt
kısmında hassasiyet ve ağrı hissedilir. Squat hareketlerinde, uzun
süre oturduktan sonra ayağa kalkıldığında, merdiven inip çıkarken
ve tekrarlayan aktivitelerde ağrı hissedilir. Hastalık, başlangıç
döneminde belirti göstermediği gibi radyolojik görüntülemelerde de
bulgular normal olabilir. Genellikle bulgulara ağrının yanı sıra
şişlik de eşlik eder. Akut gelişen durumlarda istirahat,
şikayetlerin azalmasını sağlar ancak sorunu ortadan kaldırmaya
yetmez. Ortopedi ve travmatoloji uzmanı tarafından öykü, fizik
muayene ve gerekli durumlarda radyolojik görüntülemeler ile tanısı
konur. Tedavisi hastalığın evresine göre şekillenir. Ameliyat
sonrası çoğunlukla spora geri dönülebilir.

Diz ağrılarının pek çok farklı sebebi de bulunabilir. Bu yüzden
böyle bir şikayetiniz varsa ortopedi uzmanına başvurmak, erken tanı
ve hızlı tedavi için önemlidir. Daha iyi ve sağlıklı bir yaşam için
siz de sağlık kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin