Yetim maaşı ne kadar? Yetim aylığı nedir, nasıl alınır?

Antalya'da yaşayan 61 yaşındaki Fatma Arpaç'ın, boşandıktan 6 yıl sonra vefat eden babasından kalan yetim aylığı, eşiyle yaşamaya devam ettiği gerekçesiyle şikayet üzerine kesildi ve yapılan ödemelerin iadesi için icra takibi başlatıldı. Fatma Arpaç, konuyu yargıya taşıdı. Yargıtay 10'uncu Hukuk Dairesi ise kadını haklı buldu ve binlerce kişiyi ilgilendiren çok önemli bir karar aldı. Artık bu gerekçeyle maaş kesintisi yapılmayacak. Manavgat'ta Fatma Arpaç, anlaşmazlık ve şiddetli geçimsizlik nedeniyle 2006'da eşinden boşandı. 2 çocuğuyla ve ailesinin desteğiyle hayatını sürdüren Arpaç'ın babası da 2012'de öldü. Fatma Arpaç'a babasının emekli aylığı nedeniyle yetim maaşı bağlandı. 2013'te SGK'ya yapılan 'eski eşiyle birlikte yaşıyor' ihbarı üzerine Arpaç'ın yetim maaşı kesildi ve o güne kadar ödenen parayı faiziyle geri ödemesi istendi. 

Peki Yargıtay'ın bu çok önemli kararı ne oldu?

BOŞANDIĞI EŞLE AYNI EVDE YAŞAYINCA ŞİKAYET EDİLDİ

Fatma Arpaç, avukatı aracılığıyla 2013'te SGK Genel Müdürlüğü'nün işleminin iptali için Ankara 3'üncü İş Mahkemesi'ne dava açtı. 5 yıl süren yargılama sonunda Fatma Arpaç, davayı 2018'de kazandı. Mahkeme kararına, SGK avukatları tarafından Ankara Bölge Adliye Mahkemesi'ne itiraz edildi. 2020 yılında Ankara Bölge Adliye Mahkemesi'nin itirazı kabul etmemesiyle karar Yargıtay'a götürüldü. Yargıtay 10'uncu Hukuk Dairesi'nce dosya kapsamında yapılan incelemede, hata görülmeyerek karar oy çokluğuyla onandı.

YARGITAY KARARI ONADI

Yargıtay tarafından verilen kararın gerekçesinde, 'Kararın, dairemizce benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddine ve kanuna uygun bulunan hükmün onanmasına' ifadeleri kullanıldı. 

Bundan sonra ne olacak?

BOŞANDIĞI EŞLE AYNI EVDE YAŞAMAK KESİNTİ İÇİN YETERLİ DEĞİL

Yargıtay 10'uncu Hukuk Dairesi üyesi Hakim Bektaş Kar ise kararın onanması konusunda üyelerle aynı, gerekçenin içeriği konusunda farklı düşündüğünü belirtti. Davacı Fatma Arpaç'ın boşandığı eşiyle çocukların velayetiyle ilgili sorunlar yaşadığını ve aralarında husumet oluştuğunu anlatan Hakim Bektaş Kar, şu ifadeleri kullandı: "Sosyal güvenlik hakkı anayasal bir hak olup, ölen hak sahibi babadan dolayı bağlanan ölüm aylığının kız çocuğunun boşandığı eşiyle salt fiilen birlikte yaşamasına ilişkin tespit ve boşanılan eşin desteğini almak; aylık kesilmesi için yeterli değildir. Kurum tarafından aylığın kesilmesi için; boşanma anlaşmalı, yetim aylığına hak kazanmak için yapılmalı, hakkın kötüye kullandığı belirlenmeli, birlikte yaşama olgusu anlaşmalı boşanmaya bağlı olarak maddi ve somut vakalara dayandırılmalı ve kurumun bu konudaki raporu ciddi olmalıdır. Ayrıca somut uyuşmazlıkta, davacı kadın 2006 yılında eşinden şiddetli geçimsizlik sebebiyle boşanmış, babası ise daha sonra 2012 yılında ölmüştür. Burada babadan aylık almak için boşandığından söz edilemez ve bu durumda artık fiili birliktelik aranmaz."

Bu kararla birlikte bundan sonar boşanan kadın, eğer babasından kalan yetim maaşını alıyorsa aynı evde boşandığı eş ile yaşıyorsa bile maaşı kesilmeyecek

Dul maaşı hesaplanması için vefat eden eşin çocuğu yoksa maaşının %75 'i kadarı eşe verilir. Vefat eden kişinin çocuğu varsa maaş oranının %50 'si eşe verilir. Vefat eden eşin çocuğu varsa maaşının %25'i çocuğa ya da çocuklarına verilir. Dul maaşı zam oranları ve miktarı özellikle enflasyon oranları belirler. Enflasyon oranına göre hesaplanan dul maaşı ödemeleri Ocak ve Haziran aylarında güncel bir şekilde yenilenmektedir.

2022 SSK VE BAĞKUR EMEKLİSİ İLE DUL-YETİM MAAŞI NE KADAR OLDU?

2022 Ocak ayında SSK ve Bağkur emeklisi ile dul-yetim maaşı (TL)

Eski Yeni

500 627

550 690

596 748

650 816

704 884

759 952

813 1.020

867 1.088

921 1.156

975 1.224

1.000 1.255

1.084 1.359

1.192 1.495

Eski Yeni

1.300 1.631

1.409 1.767

1.500 1.882

1.625 2.039

1.734 2.175

1.842 2.311

1.950 2.447

2.059 2.583

2.167 2.719

2.276 2.855

2.384 2.991

2.492 3.127

2.601 3.263

2.709 3.399

2.817 3.535

2.926 3.671

3.034 3.807

3.142 3.94

3.251 4.078

3.359 4.214

3.468 4.350

3.576 4.486

3.684 4.622

3.793 4.758

3.901 4.894

4.009 5.030

4.118 5.166

4.226 5.302

4.334 5.438

4.443 5.574

4.659 5.846

4.876 6.118

5.093 6.390

5.418 6.797

5.635 7.069

6.177 7.749

6.502 8.157

6.788 8.516

6.827 8.565

6.788 8.516

7.043 8.837

7.260 9.109

7.585 9.516

8.127 10.196

9.000 11.291

9.500 11.919

10.000 12.546

11.000 13.801

12.000 15.055

YETİM AYLIĞINA NASIL BAŞVURU YAPILIR?
Babasını kaybedenler yetim aylığına başvurmak için e-Devlet arama butonuna “yetim aylığı başvurusu” yazarak giriş yapmasının ardından, babasının TC kimlik No’sunu da girerek başvuruda bulunabilir. Doğrudan sayfaya ulaşmak için aşağıdaki bağlantıya tıklayabilirsiniz.

Yetim aylığı başvurusu için tıklayınız

YETİM AYLIĞI NE ZAMAN KESİLİR?
Kız çocukları yetim aylığını evlenene kadar alabilirken, evlendikten sonra maaşları kesilmektedir. Ancak eşlerinden boşanma durumunda başvurdukları takdirde yeniden aylık bağlanmaktadır. Erkek çocukları ise 18 yaşına kadar yetim aylığı almaktadır. Ancak eğitimi devam edenler 20 yaşına, yükseköğrenimi devam edenler ise 25 yaşına kadar aylık alabilmektedir. Daha sonrasında ise yetim aylığı kesilir. Kız çocuklarının evlenmeleri haricinde işe girmesi durumunda da aylıkları kesilmektedir. Ancak işe girmemeleri ve evlenmemeleri durumunda kız çocuklarının yetim aylıkları kesilmez.