TFF'den devrim gibi karar! Resmen açıklandı

Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), Spor Toto Süper Lig Lefter Küçükandonyadis Sezonu’nda ve Spor Toto 1’inci Lig play-off maçlarında Video Yardımcı Hakem (VAR) sisteminin kullanılacağını açıkladı.

TFF’nin her sezon öncesi açıkladığı lig statüleri, 2018-2019 sezonu için de resmi siteden duyuruldu. TFF’nin yayınladığı statü kitapçığında, Video Yardımcı Hakem (VAR) sisteminin Spor Toto Süper Lig Lefter Küçükandonyadis Sezonu’nun tamamında, Spor Toto 1’inci Lig’de ise yalnızca play-off müsabakalarında uygulanacağı kaydedildi.

TFF’den yapılan açıklamada, “Spor Toto Süper Lig müsabakalarında, Futbol Oyun Kuralları ve bu kurallara dahil edilen VAR Protokolüne uygun olarak çevrimiçi Video Yardımcı Hakem Sistemi kullanılacaktır. Spor Toto 1’inci Lig play-off müsabakalarında, Futbol Oyun Kuralları ve bu kurallara dahil edilen VAR Protokolüne uygun olarak çevrimiçi Video Yardımcı Hakem Sistemi kullanılacaktır” denildi.

Video Hakem Uygulaması (VAR) nedir?

Son dönemde herkesin dilinde olan VAR sistemi tam olarak nedir ve nasıl işler?

Futbolda bir süredir gündemde olan Video Hakem Uygulaması (VAR) , yavaş yavaş kullanılmaya başlandı. 

A seviyedeki milli takımların oynadığı hazırlık maçlarından, alt yaş kategorilerinde düzenlenen turnuvalara kadar birçok farklı düzeyde test edilen VAR, futbol dünyasında uzun süredir tartışmaya yol açan pozisyonları ortadan kaldırmayı hedefliyor. 

Video Hakem Uygulaması (VAR) özetle; karşılaşma sırasında hakemi tereddütte bırakan ya da oyuncuların yoğun itirazda bulunduğu bir pozisyonda, hakemin ekran başında pozisyonların tekrarını izleyen diğer hakemlerle kulaklık aracılığıyla iletişim kurduğu ve onlardan gelen bilgiye göre karar verdiği bir sistem olarak tanımlanabilir. 

Bu tarz bir teknolojiye ihtayaç olduğu fikri, aslında 2010 Dünya Kupası'nın ikinci turunda oynanan meşhur Almanya-İngiltere maçında Frank Lampard'ın çektiği şutta topun kale çizgisini geçmesine rağmen hakemin devam kararını vermiş olması sonucu ortaya çıkmıştı.

O pozisyondan sonra ciddi biçimde tartışılan bu konu için 2011 senesinden itibaren geniş kapsamlı çalışmalar başladı. 

FIFA, bu doğrultuda "Gol Çizgisi Teknolojisi" olarak bilinen düzeni ilk olarak 2012'deki Dünya Kulüpler Kupası esnasında kullandı. Uygulamanın başarıyla sonuçlanması üzerine harekete geçen İngiltere Futbol Federasyonu da 2013 yılında bu sistemi devreye soktu. 

İlerleyen dönemde bu teknolojinin daha da geliştirilip, maçın skoruna direkt etki edebilecek pozisyonlar için uygulanabilir versiyonu gündeme geldi ve hakem hatalarının minimize edilmesi amacıyla ''Video Hakem Uygulaması'' konuşulmaya başlandı. Bu fikre göre VAR; ofsayt, penaltı, kırmızı kart gibi oyunun kaderini değiştirebilecek olaylarda tartışmaya açık pozisyonlarda hakeme yardımcı olarak bu konuda en doğru kararı vermeye çalışan bir sistem olarak nitelendiriliyor.

VİDEO HAKEM UYGULAMASI (VAR) FUTBOLDA NASIL İŞLEYECEK?

VAR sisteminde, kontrol odasındaki iki hakemden biri maçı analiz edip, gerektiğinde hakeme bilgi verirken, diğeri de oyunu takip edebilecek. Kontrol odasından gelen bilgi üzerine, maçı yöneten hakem saha kenarındaki ekrandan pozisyonu izledikten sonra kararını verebilecek. 

Stat çatısına yerleştirilen yüksek kare çekim özelliğine sahip kameralar, topun hareketlerini kayıt altına aldığı bu bilgisayar sisteminde, topun çizgiyi geçip geçmediği bilgisini 1 saniye içerisinde hakemin kol saatine titreşimli olarak gönderebilecek. 

UEFA'da başkanlık yaptığı dönemde bu fikir ortaya atılan Michel Platini, futbolda teknolojik imkanların kullanılması kapsamında yapılan oylamada hayır oyu kullamıştı. Daha sonra görevi devralan Gianni Infantino, futbola bu tarz yeniliklerin getirilmesi gerektiğini öne sürerek çalışmaları hızlandırdı. 

Göreve geldikten sonra düzenlediği bir toplantıda alınan karar gereği maçlarda video teknolojisi kullanımı denemelerinin iki yıl içinde başlayacağını belirten Infantino, deneme sürecine 12 lig yönetimi ve bir konfederasyonun talip olduğunu açıklamıştı. 

Yapılan ilk açıklamada; maç esnasında pozisyon tekrarlarının izlenmesi için VAR görevlendirilmesinin planlandığı, bu sistemin sadece gol, penaltı, kırmızı kart ve yanlış oyuncuya kart gösterilmesi gibi sonucu direkt etkileyebilecek durumlarda devreye gireceği belirtildi. 

İLK OLARAK FRANSA-İTALYA MAÇINDA SİSTEM DENENDİ

VAR sistemi, ilk olarak 1 Eylül 2016'da İtalya ile Fransa arasında oynanan hazırlık maçında denendi. İtalyan futbolcular, Fransız defans oyuncusu Layvin Kurzawa’nın ceza sahası içinde topu elle oynadığı iddia ederek hakeme penaltı itirazında bulundu. Karşılaşmanın Hollandalı hakemi Björn Kuipers de bunun üzerine oyunu durdurdu ve saha kenarında videodan pozisyon tekrarını izleyip penaltı olmadığına karar verdi.

İlk kez uluslararası bir maçta kullanılan VAR'ı "futbolda devrim" olarak niteleyen Infantino, bu sistemin 2018'de Rusya’da düzenlenecek Dünya Kupası’nda kullanılmasının planlandığını söyledi.