Griple ilgili doğru bilinen 11 efsane söylenti
Grip, bir virüsün neden olduğu ve kolayca yayılan solunum yolu enfeksiyonu olarak tanımlanıyor. Semptomlar arasında öksürme, aşırı yorgunluk, bitkinlik, baş ağrısı, ateş, burun akması, ciddi ağrı ve sızılar, hapşırma ve boğaz ağrısı yer alıyor.
Abone olGribin çoğu insanda birkaç gün sürdüğünü belirten ve “Ancak
küçük çocuklarda, yaşlılarda ve bağışıklık sistemi bozuk kişilerde
çok daha ciddi bir hastalık gelişebilir” açıklamasında bulunan
Johns Hopkins Medicine’den Epidemiyoloji Uzmanı Dr. Geetika
Sood, griple ilgili 11 yanlış bilgiye dikkat çekti.
İşte gripte doğru sanılan 11 yanlış:
EFSANE: Aşıdan grip kapabilirsiniz.
GERÇEK: Grip aşısı her yıl enfeksiyonu
bulaştıramayan grip virüsü bileşenlerinden hazırlanır. Aşının, grip
virüsüne karşı koruma sağlaması için uygulanmasından itibaren bir
ila iki haftanın geçmesi gerekir. Grip aşısı yaptırdıktan hemen
sonra hastalanan kişiler ya aşıdan önce ya da hemen sonrasında grip
enfeksiyonuna yakalanmıştır ya da farklı bir solunum virüsü
kapmıştır.
EFSANE: Sağlıklı kişilerin aşı yaptırmasına gerek
yoktur.
GERÇEK: 6 ay ila 19 yaş aralığındaki
çocuklara, hamile kadınlara ve kronik hastalıkları olan ya da 49
yaşının üstündeki kişilere her yıl aşı yaptırmaları şiddetle
önerilir çünkü grip virüsüne en açık kişiler bu kategorilerdeki
kişilerdir. Grip aşısı, virüsü bu kategorilere bulaştırma ihtimali
olan sağlıklı kişilere, özellikle de sağlık çalışanlarına
önerilir.
EFSANE: Her yıl grip aşısı olmanıza gerek
yoktur.
GERÇEK: Grip virüsü her yıl şekil
değiştirdiği (mutasyona uğradığı) için grip aşısı en yeni ve
dominant suşlara karşı koruma sağlayacak şekilde yıllık olarak
yeniden hazırlanır. Bu yüzden grip salgınına en çok neden
olabilecek suşlara karşı koruma sağlamak için her yıl aşı yaptırmak
önemli.
EFSANE: Hamile kadınlar grip aşısı yaptıramaz.
GERÇEK: Hamilelik, grip riskini arttıran
bağışıklık, kalp ve akciğer değişikliklerine neden olabileceği için
grip aşısı hamile kadınlara şiddetle tavsiye edilir. Griple
bağlantılı ağır solunum enfeksiyonları ve yüksek ateşler,
hamilelikle ilgili ciddi komplikasyonlara, hatta erken doğuma bile
neden olabilir. Aşı, bebeğin aşı için çok küçük, ancak hastalığa
çok açık olduğu ilk birkaç ay boyunca bebeği de
koruyabilir.
EFSANE: Yumurtaya alerjisi olanlar grip aşısı
yaptıramaz.
GERÇEK: Yumurta proteini içermeyen aşılar
mevcuttur. Ancak yumurta alerjisi olan çoğu insan, yumurta içeren
aşı yaptırdığında ciddi bir reaksiyon göstermeyecektir.
EFSANE: Grip yalnızca ağır soğuk algınlığıdır.
GERÇEK: Grip, ağır soğuk algınlığı
semptomlarına neden olabilir, ama hafife alınmamalı. Virüs yalnızca
ABD’de 36 bin ölüm ve 200 bini aşkın hastaneye yatışa neden
oluyor.
EFSANE: Grip mide bulantısı, kusma ve ishal gibi sindirim
sistemi semptomları içerebilir.
GERÇEK: “Mide gribi” ifadesi, mide bulantısı,
kusma veya ishalli hastalıkları açıklamak için sıklıkla kullanılır.
Bu semptomlar bazen griple ilişkili olabileceği gibi gribin başlıca
semptomlarına nadiren dönüşür. Grip, mide ya da bağırsak hastalığı
değil; solunum yolu hastalığıdır.
EFSANE: Kendinizi iyi hissediyorsanız, grip
bulaştıramazsınız.
GERÇEK: İnfluenza virüsü taşıyan insanların
yaklaşık yüzde 30’unda semptom görülmez.
EFSANE: Griple birlikte bir ya da iki günden uzun süren
yüksek ateşiniz varsa antibiyotik kullanımı gerekli
olabilir.
GERÇEK: Antibiyotikler bakterilere karşı iyi
sonuç verse de grip gibi viral enfeksiyonları tedavi etmede etkili
değildir. Yine de grip virüsünün komplikasyonu olarak bakteriyel
enfeksiyonlar gelişebilir. Grip semptomlarınızın devam ettiğini ya
da ağırlaştığını düşünüyorsanız doktorunuza danışın.
EFSANE: Grip olduysanız aşı işe yaramamış
demektir.
GERÇEK: Sıtma ve çocuk felci aşıları gibi
yüzde 100 koruma sağlayan aşıların aksine grip aşısı yalnızca yüzde
60 ila yüzde 90 civarında etkilidir. Çünkü her yıl grip virüsünün
birden çok suşu dolaşır ve bilim insanlarının hangi suşların
dominant olacağını kesin olarak tahmin etmesi zordur. Grip
aşısından sonra, aşının bileşenlerine dahil edilmemiş bir suşla
enfeksiyona yakalanabilirsiniz. Yine de aşı belli bir ölçüde etkili
olacak ve semptomlarınız daha hafif olacaktır.
EFSANE: Grip aşısı, gripten korunmak için yapmanız gereken
tek şeydir.
GERÇEK: Aşı yaptırmanın yanı sıra, ellerinizi
sık sık yıkayarak ve gribe yakalanmış kişilerle temastan kaçınarak
gribe karşı korunmayı maksimum düzeye çıkarabilirsiniz. Aşıdan önce
grip olduysanız antiviral ilaçlar için doktorunuza danışın.
GRİP TEDAVİSİNİ HIZLANDIRAN 6 ÖNERİ
1. Tedavinizi aksatmayın: Doktorunuzun
verdiği tedaviyi aksatmadan uygulayın. Kendi teşhisinizi kendiniz
koyup gelişigüzel ilaç kullanmayın. Özellikle tedavi amacıyla
alınan antibiyotiklerin faydasından çok zararı olmaktadır. Grip
için reçete edilen ilaçlar; doğrudan enfeksiyona yönelik olmayıp,
belirtileri düzeltmeye, hastalığın daha kolay geçirilmesine ve
komplikasyonların önlenmesine yardımcı olmak içindir.
Antibiyotikler değil; doktorun reçete edeceği ateş düşürücüler,
burun solunumunu rahatlatan spreyler, boğaz ağrısı ve yanması için
gargaralar ve pastiller, vücut direncini artırmak amacıyla
vitaminler kullanılmalıdır.
2. İstirahat edin: Bu dönemde hasta kişi
yatağında yatmasa bile kesinlikle vücudu yorucu-yıpratıcı egzersiz
ve hareketlerden uzak durmalı, mutlaka birkaç gün istirahat
etmelidir. Grip ciddi derecede işgücü kaybı ve okul çağındaki
çocuklarda da ders kaybına neden olmaktadır. İstirahat edilmezse
hem tedavi süreci uzuyor hem de hastalığın oluşturacağı yan etki
riskleri artırılmış oluyor. Hasta kişilerin istirahat etmesinin bir
diğer avantajı da çalıştıkları kurumlarda başka kişileri hasta
etmeyecek ve hastalığı yaymayacak olmalarıdır.
3. Yeterli süre uyuyun: Uyku düzeni vücut
sıhhati için en önemli detaylardan biridir. Uyku esnasında,
özellikle çocuklarda, hücreler yenileniyor ve melatonin hormonu
salgılanıyor. Günlük ortalama 7 saat uyunması organizmanın savunma
sistemini güçlendirecektir.
4. Sıvı tüketiminizi azaltmayın: Bol su için.
Özellikle karışık bitki çayları da (ıhlamur, kuşburnu, ahududu,
yasemin, papatya, böğürtlen...) tüketebilirsiniz. Elbette her fazla
şeyin zararı olduğundan, aşırı sıvı tüketiminden de
kaçınmalısınız.
5. İyi beslenin: Sağlıklı beslenmek, hazır ve
işlenmiş gıdalardan uzak durmak bağışıklık sisteminin güçlenmesi
açısından önemli.
6. Bağışıklık sistemini güçlendirin: Stresten
uzak durmak, düzenli uyku, yeterli süre dinlenme ve sigaradan uzak
durmak önemli.