Geç likidite penceresi nedir?
Son zamanlarda Türkiye'de en çok konuşulan konularından biri olan Geç Likidite Penceresi (GLP) nedir? Ne zaman kullanılır?
Geç Likidite Penceresi (GLP), Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın (TCMB) son borç veren makam olarak, gün sonu ödeme sistemlerinde oluşabilecek sorunların önüne geçmek amacıyla bankalara verdiği limitsiz vadeli TL borçlanma imkanı ve aynı koşullarda TL borç verme imkanıdır. Gecelik ve geçici bir uygulamadır.
Geç Likidite Penceresi, gecelik vadede gün sonunda, yani 16:00-17:00 saatleri arasında; zorunlu karşılıkların tesis süresinin son iş gününde ise 16:00-17:15 saatleri arasında gerçekleşir.
NEDEN ORTAYA ÇIKAR?
Geç Likidite Penceresi iki sebep yüzünden ortaya çıkabilir: Arızi olarak, yani bankanın kendisiyle alakası olmayan bir sebepten, gün sonunda TL likiditesini Merkez Bankası'ndan para almadan kapatamayacak olması veya bankaların mali durumu bozuk olduğu için likiditesinin kalmaması.
TÜRKİYE'DE GEÇ LİKİDİTE PENCERESİ
'Merkez Bankası Tarafından Sunulan Hazır İmkanlar' başlığı altında verilen Geç Likidite Penceresi sağlıklı bir bankanın kullanmak durumunda kalmayacağı bir durumdur. Türkiye'de 1990 yılından bu yana sadece 9 kez kullanılmıştır. Bu parasal sıkılaştırma yöntemi ile fonlama maliyetinin yükselmesi, TL'nin maliyetinin artması ve döviz kurlarının artışının sınırlanması hedeflenir.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası geç likidite penceresi borç alma faiz oranını yüzde 0 olarak belirlemiş, yani likidite fazlası olan bankalara faiz uygulamamıştır; geç likidite penceresi borç verme faiz oranını ise yüzde 10 olarak belirlemiştir. Türkiye'de Geç Likidite Penceresi en son 16 Ocak 2017 tarihinde gerçekleşti.