Tarihte Bugün : İşte tarihte 10 Şubat gününe damga vuran olaylar

Tarihte bugün 10 Şubat..Kaşgarlı Mahmut tarafından kaleme alınan Türk Kültürünün ilk Türkçe sözlük eseri Divânu Lügati't-Türk'ün yazımının son erdiği 1074 yılından başlayarak günümüze dek tarihte 10 Şubat gününe damga vuran olaylar, önemli insanlar.. 

Tarihte 10 Şubat

1074 - Kaşgarlı Mahmut tarafından kaleme alınan Divânu Lügati't-Türk; (Türk kültürünün ilk Türkçe dilinde yazılan sözlük eseri), yazımı sona erdi. (25 Ocak 1072'te başladı.)

1763 - Büyük Britanya Krallığı, Fransa ve İspanya arasında Paris Antlaşması imzalandı: Yedi Yıl Savaşları sona erdi.

1828 - Rus İmparatorluğu ile Kaçar Hanedanı arasında Türkmençay Antlaşması imzalandı.

1840 - I. Victoria ile Prens Albert, Saint James Sarayı şapelinde evlendiler.

1863 - Alanson Crane, yangın söndürücüsünün patentini aldı.

1916 - Alman İmparatorluğu ile Birleşik Krallık arasında Dogger Bank Muharebesi gerçekleşti.

1931 - Yeni Delhi, Hindistan'ın başkenti oldu.

1933 - Madison Square Garden'daki (New York) boks maçında Primo Carnera, Ernie Schaaf'ı 13. roundda nakavt etti, Schaaf öldü.

1937 - Meteoroloji Genel Müdürlüğü kuruldu.

1946 - Güney Amerika Şampiyonası, Arjantin'in şampiyonluğu ile sona erdi.

1947 - İtalya, Macaristan, Bulgaristan, Romanya ve Finlandiya, Paris Barış Antlaşması'nı imzaladılar.

1947 - Amerika Birleşik Devletleri özel bankaları, Türkiye'ye kredi vermeyi reddetti.

1950 - Komünistlik suçlamasıyla yargılanan üniversite öğretim üyelerinin dâvâsı sona erdi: Behice Boran ve Niyâzi Berkes, 3'er ay hapis cezası aldı. Pertev Naili Boratav beraat etti.

1953 - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nde, Adnan Çoker ve Lütfü Günay'ın Sevgi Öncesiadını taşıyan ilk soyut resim sergisi açıldı.

1954 - Kapatılan Millet Partisi'nin yöneticileri Cumhuriyetçi Millet Partisi'ni kurdu, Genel Başkanlığa Ahmet Tahtakılıç seçildi.

1956 - Ceyhan Nehri taştı. Çukurova'da 50 bin hektar arazi sular altında kaldı.

1958 - İstanbul Valisi Mümtaz Tarhan, gece kulüplerinde striptiz yapılmasını yasakladı.

1962 - Doğu - Batı arasında casus değiş tokuşu yapıldı; SSCB semalarında düşürülen ABD casus uçağı U-2'nin pilotu Francis Gary Powers, Rus casus Rudolf Abel ile takas edildi.

1969 - ABD 6. Filosuna bağlı gemiler, İstanbul'a geldi. Üniversite öğrencileri protesto düzenledi.

1971 - Mehmet Ali Aybar, ihraç talebiyle Türkiye İşçi Partisi (TİP) Haysiyet Divanı'na sevk edildi.

1979 - Hacettepe Tıp Fakültesi Hastanesi'nde, Türkiye'de ilk kez bir buçuk aylık bir bebeğe açık kalp ameliyatı yapıldı.

1980 - Tariş olayları:8 Şubat günü Çiğli İplik Fabrikası'nda 1500 işçi kapıları kapatarak barikat kurmuştu. 10 Şubat'ta polis işçilere müdahale etti; 15 kişi yaralandı, 500 kişi gözaltına alındı.

1981 - Genelkurmay Sıkıyönetim Askeri Hizmetler Koordinasyon Başkanlığı, 5 sanatçıya "teslim ol" çağrısı yaptı. "Teslim ol" çağrısı yapılan sanatçılar Cem Karaca, Melike Demirağ, Şanar Yurdatapan, Sema Poyraz ve Selda Bağcan’dı.

1981 - Kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş, savcılıkta ifade verdi. Adam öldürmeyi azmettirdiği iddia edilen Alparslan Türkeş, kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi teşkilatının her türlü şiddet hareketine ve adam öldürmeye karşı olduğunu söyledi.

1987 - Yazar Aziz Nesin, Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine açtığı tazminat davası mahkemece reddedildi. Red gerekçesi olarak, Cumhurbaşkanlarının "vatan hainliği" dışındaki suçlardan yargılanamayacağı gösterildi.

1992 - Boksör Mike Tyson, Amerika zenci güzeli Desiree Washington'a tecavüz suçundan mahkûm oldu.

1993 - "Yorgun Savaşçı" filmi, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu'nda (TRT) yayına girdi. Film, devlet televizyonu tarafından çekilmiş ancak siyasi ve askeri otorite tarafından imhasına karar verilmiş ve 1983 yılında yakılmıştı. Kültür Bakanı Fikri Sağlar, filmin yakılmaktan kurtulan tek nüshasını buldurttu ve yayına soktu.

1995 - Et ve Balık Kurumu’nun 2 Şubat 1995'te, gerçek değerinin onda birine, Hak-İş Sendikası'na satılması ortalığı karıştırdı. Hak-İş Sendikası Refah Partisi'ne yakınlığıyla biliniyordu. Bunun üzerine satış incelemeye alındı. Başbakanlık, satış kararını 10 Şubat 1995'te iptal etti.

1996 - IBM'in süper bilgisayarı Deep Blue, Garry Kasparov'u yenmeyi başardı.

1998 - Fransa'da sinema dalında düzenlenen Sadoul Ödülü'nü, yönetmenliğini Zeki Demirkubuz'un yaptığı "Masumiyet" adlı film kazandı.

2006 - 2006 Kış Olimpiyatları, Torino'da (İtalya) başladı.

2006 - Milliyet gazetesi yazarı Abdi İpekçi'yi öldürmek ve iki ayrı gasp olayı nedeniyle daha önce 36 yıl hapis cezasına çarptırılan Mehmet Ali Ağca, aynı davadan dolayı yeni Türk Ceza Kanununa göre yeniden yargılandı. Kadıköy 1. Ağır Ceza Mahkemesi, lehte hükümleri göz önüne alarak, Ağca'yı 21 yıl 8 ay hapse mahkûm etti.

2015 - 3 kişinin katledildiği Chapel Hill saldırısı vuku buldu.

Doğumlar

1775 - Ádám Récsey, Macar politikacı ve general (ö. 1852)

1785 - Claude-Louis Navier, Fransız fizikçi (ö. 1836)

1791 - Francesco Hayez, İtalyan ressam (ö. 1882)

1807 - Lajos Batthyány, Macar devlet adamı (ö. 1849)

1890 - Boris Pasternak, Rus şair, yazar ve 1958 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1960)

1894 - Harold Macmillan, İngiliz siyasetçi ve 1957-1963 arası Birleşik Krallık Başbakanı (ö. 1986)

1896 - Alister Hardy, İngiliz deniz biyoloğu; zooplankton ve deniz ekosistemi uzmanı (ö. 1985)

1897 - John Franklin Enders, Amerikalı tıp bilimcisi ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1985)

1897 - Judith Anderson, Avustralyalı aktris (ö. 1992)

1898 - Bertolt Brecht, Alman oyun yazarı (ö. 1956)

1899 - Cevdet Sunay, Türk asker ve devlet adamı (ö. 1982)

1901 - Stella Adler, Amerikalı oyuncu (ö. 1992)

1902 - Walter Houser Brattain, Amerikalı fizikçi (ö. 1987)

1909 - Henri Alekan, Fransız görüntü yönetmeni (ö. 2001)

1911 - Rebii Erkal, Türk futbolcu ve antrenör (ö. 1985)

1922 - Árpád Göncz, Macar profesör ve siyasetçi (ö. 2015)

1929 - Jerry Goldsmith, Amerikalı besteci ve orkestra şefi (ö. 2004)

1930 - Robert Wagner, Amerikalı film yapımcısı ve aktör

1935 - Miroslav Blažević, Hırvat teknik direktör

1935 - Zori Balayan, Ermeni yazar

1936 - Ayşe Nana, Ermeni asıllı Türk-İtalyan oyuncu ve dansçı (ö. 2014)

1938 - Muharrem Dalkılıç, Türk atlet ve spor yöneticisi

1939 - Enver Ören, Türk iş adamı, akademisyen ve İhlas Holding'in kurucusu (ö.  2013)

1939 - Peter Purves, İngiliz oyuncu ve sunucu

1940 - Güven Önüt, Türk futbolcu ve teknik direktör (ö. 2003)

1943 - Atilla Pakdemir, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu

1944 - Refik Durbaş, Türk şair

1945 - Ömer Naci Soykan, Türk felsefeci ve akademisyen

1950 - Mark Spitz, Amerikalı yüzücü

1952 - Marco Aurélio Moreira, Brezilyalı futbolcu

1955 - Greg Norman, Avustralyalı golfçü

1957 - Briony McRoberts, İngiliz oyuncu (ö. 2013)

1957 - Oya Aydoğan, Türk oyuncu (ö. 2016)

1958 - Sinan Turhan, Türk futbolcu ve antrenör

1961 - Alexander Payne, Amerikalı yönetmen ve senarist

1962 - Cliff Burton, Amerikalı müzisyen ve Metallica'nın bass gitaristi (ö. 1986)

1963 - Candan Erçetin, Türk pop şarkıcısı, yorumcu, söz yazarı, besteci ve müzik öğretmeni

1963 - Halil İbrahim Akpınar, Türk bürokrat

1967 - Kazuaki Koezuka, Japon futbolcu

1970 - Noureddine Naybet, Faslı futbolcu

1970 - Pelin Körmükçü, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu

1973 - Ajdar Anık, Türk şarkıcı

1973 - Kazım Çarman, Türk oyuncu

1974 - Elizabeth Banks, Amerikalı aktris

1975 - Kool Savaş, Alman müzisyen

1976 - Carlos Jiménez, İspanyol basketbolcu

1976 - Delio Toledo, Paraguaylı futbolcu

1976 - Vedran Runje, Hırvat kaleci

1977 - Bakary Gassama, Gambiyalı futbol hakemi

1977 - Salif Diao, Senegalli futbolcu

1978 - Don Omar, Porto Rikolu şarkıcı

1978 - Erkan Özbey, Türk futbolcu

1978 - Tuğba Özay, Türk şarkıcı, söz yazarı, manken ve oyuncu

1979 - Gabri García, İspanyol futbolcu ve teknik direktör

1980 - Enzo Maresca, İtalyan futbolcu

1980 - Sylvain Marchal, Fransız futbolcu

1981 - Andrew Johnson, İngiliz futbolcu

1981 - Gakuto Kondo, Japon futbolcu

1981 - Natasha St-Pier, Kanadalı şarkıcı

1982 - Şadi Çolak, Türk futbolcu

1982 - Tarmo Neemelo, Eston futbolcu

1983 - Kenny Adeleke, Amerikalı basketbolcu

1983 - Ricardo Clark, Amerikalı futbolcu

1983 - Tanıl Özer, Türk futbolcu

1983 - Vagnur Mohr Mortensen, Faroeli futbolcu

1984 - Marcelo Mattos, Brezilyalı futbolcu

1984 - Marcos Aurélio, Brezilyalı futbolcu

1985 - Jonas Mačiulis, Litvan basketbolcu

1985 - Selçuk İnan, Türk futbolcu

1986 - Erik Friberg, İsveçli futbolcu

1986 - Nahuel Guzmán, Arjantinli futbolcu

1986 - Yuya Sato, Japon futbolcu

1987 - Arif Daşdemirov, Azeri futbolcu

1987 - Facundo Roncaglia, Arjantinli futbolcu

1988 - César Elizondo, Kosta Rikalı futbolcu

1988 - Francesco Acerbi, İtalyan futbolcu

1989 - Sabjen Lilaj, Arnavut futbolcu

1990 - Satoshi Yoshida, Japon futbolcu

1991 - Emma Roberts, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu

1991 - Park Kwang-Il, Güney Koreli futbolcu

1992 - Joeri de Kamps, Hollandalı futbolcu

1992 - Misha B, İngiliz rapçi

1993 - Guillermo Madrigal, Meksikalı futbolcu

1994 - José Abella, Meksikalı futbolcu

1994 - Xavier de Souza Kodjo, Kamerunlu futbolcu

1995 - Bobby Portis, Amerikalı basketbolcu

1996 - Humam Tarık, Iraklı futbolcu

1997 - Chloë Grace Moretz, Amerikalı aktris

Ölümler

1162 - III. Baudouin, Kudüs Kralı (d. 1130)

1242 - Shijō, Japon İmparatoru (d. 1231)

1755 - Montesquieu, Fransız yazar (d. 1689)

1829 - XII. Leo, Katolik Kilisesi'nin 252. Papası (d. 1760)

1837 - Aleksandr Puşkin, Rus şair ve yazar (d. 1799)

1852 - Rainiharo, Madagaskarlı siyasetçi

1868 - David Brewster, İskoç bilim adamı, mucit ve yazar (d. 1781)

1879 - Honoré Victorin Daumier, Fransız ressam, heykeltıraş ve karikatürist (19. yüzyıl Fransız siyasetini alaya aldığı karikatürleriyle tanınan) (d. 1808)

1917 - John William Waterhouse, İngiliz ressam (d. 1894)

1918 - Ernesto Teodoro Moneta, İtalyan gazeteci, milliyetçi, devrimci asker ve pasifist (d. 1833)

1918 - II. Abdülhamid, Osmanlı'nın 34. padişahı (d. 1842)

1923 - Wilhelm Conrad Röntgen, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1845)

1932 - Edgar Wallace, İngiliz romancı ve senarist (d. 1875)

1938 - Turar Rıskulov, Sovyet siyasetçi (d. 1894)

1939 - XI. Pius, Katolik Kilisesi'nin 259. Papası (d. 1857)

1947 - Muhsin Sabahattin Ezgi, Türk besteci ve gazeteci (d. 1889)

1948 - Sergei Eisenstein, Rus sinema yönetmeni (d. 1898)

1957 - Laura Ingalls Wilder, Amerikan yazar (d. 1867)

1958 - Nezihe Muhiddin, Osmanlı-Türk düşünür, eylemci, gazeteci, yazar ve kadın hakları savunucusu (ö. 1898)

1960 - Mustafa Sabri Baysan, Türk siyasetçi (d. 1887)

1966 - J.F.C. Fuller, İngiliz asker, tarihçi ve strateji uzmanı (d. 1878)

1971 - Leyla Atakan, Türk siyasetçi (d. 1925)

1973 - Nevzat Pesen, Türk sinema yönetmeni (d. 1924)

1975 - Hüseyin Ataman, Türk asker ve siyasetçi (d. 1900)

1975 - Lige Clarke, Amerikalı LGBT hakları eylemcisi ve gazeteci (d. 1942)

1979 - Edvard Kardelj, Yugoslav devrimci ve siyaset adamı (d. 1910)

1984 - David Von Erich, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1958)

2000 - Jim Varney, Amerikalı komedyen, oyuncu, müzisyen, yazar ve seslendirme sanatçısı (d. 1949)

2003 - Curt Hennig, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1958)

2005 - Arthur Miller, Amerikalı oyun yazarı (d. 1915)

2005 - Fahrettin Kırzıoğlu, Türk akademisyen ve Türkolog (d. 1917)

2006 - J Dilla, Amerikan rapçi ve prodüktör (d. 1974)

2006 - Robert Bruce Merrifield, Amerikalı biyokimyager ve akademisyen (d. 1921)

2008 - Roy Scheider, Amerikalı oyuncu (d. 1932)

2009 - Hüdai Aksu, Türk ses sanatçısı (d. 1948)

2014 - Shirley Temple, Amerikalı aktris (d. 1928)

2016

Phil Gartside, İngiliz iş insanı (d. 1952)

Eliseo Prado, Arjantinli futbolcu (d. 1929)

2017 - Wiesław Adamski, Polonyalı heykeltıraş (d. 1947)