Tarihte Bugün 3 Mart | İşte tarihte 3 Mart gününe damga vuran olaylar

1845 - Florida, ABD'nin 27. eyaleti oldu.

1861 - Rus Çarlığı'nda köylüyü toprağa bağlayan serflik kaldırıldı. II. Aleksandr'ın çıkardığı yasa, 23 milyon kişiyi (nüfusun üçte biri) özgürlüğüne kavuşturdu.

1865 - HSBC'nin (Hongkong and Shanghai Banking Corporation) kuruluşu.

1875 - Kapalı alanda ilk buz hokeyi, Montreal'de oynandı.

1875 - Georges Bizet'nin Carmen Operası, Paris'te Opéra Comique'te ilk kez perdelerini açtı.

1878 - Osmanlı Devleti ile Rusya arasında, Ayastefanos Antlaşması imzalandı. Bulgaristan özerkliğini ilan etti.

1883 - Mektebi Sanayii Nefise (Güzel Sanatlar Akademisi) öğretime açıldı.

1891 - Futbolda, penaltı atışı kuralı getirildi.

1915 - İleride NASA adını alacak olan, NACA (National Advisory Committee for Aeronautics) kuruldu.

1923 - Bölgedeki denetimini kaybetmek istemeyen Birleşik Krallık, Irak'ın Güneyinde Kürdistan Krallığı'nı kuran Şeyh Mahmut Berzenci güçlerine saldırdı. Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin başlattığı saldırılarda, Süleymaniye ve çevresindeki Kürt köyleri bombalandı ve 10000 kişi hayatını kaybetti. Yaşanan bu olay üzerine Şeyh Mahmut Berzenci hareketi 1924 yılında yenildi. 24 Temmuz 1924 tarihinde ise, kesin olarak Birleşik Krallık Mezopotamya Mandası'na bağlandı.

1923 - Time dergisinin ilk sayısı yayımlandı.

1924 - Halifeliğin kaldırılması ve Osmanlı Hanedanı mensuplarının Türkiye dışına çıkarılmasına ilişkin yasa kabul edildi. Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu çıkarıldı. Şer'iye ve Evkaf ve Harbiye Bakanlıkları kaldırıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu. Genelkurmay Başkanlığı oluşturuldu ve Hükûmet'ten ayrıldı.

1925 - Şeyh Said ayaklanmasının büyümesini önlemek için, Takrir-i Sükun Kanunu kabul edildi; İstiklal Mahkemeleri kuruldu.

1931 - İstanbul'da toplanan Berberler Kongresi'nde, berber dükkanlarının Cuma günleri tatil edilmesi kararlaştırıldı.

1938 - Suudi Arabistan'da petrol bulundu.

1942 - Türk Ressamlar Cemiyeti İstanbul'da kuruldu. Güzel Sanatlar Birliği'nden İbrahim Çallı, D Grubu'ndan Halil Dikmen, Müstakil Ressamlar ve Heykeltıraşlar Birliği'nden Mahmut Cuda ve bağımsız sanatçılardan Hamit Görele tarafından kurulan Cemiyet, büyük ilgi gördü ve daha kuruluş evresinde üye sayısı 70'e ulaştı.

1949 - Atina'da sahnelenen Madame Butterfly temsilinde baş rolü oynayan soprano Ayhan Alnar, büyük başarı kazandı. Yunan seyirciler temsil bitiminde Ayhan Alnar'ı ayakta alkışladılar.

1950 - Alaska, ABD'nin 49. eyaleti oldu.

1952 - Erzurum'un Pasinler İlçesi'nde meydana gelen Richter ölçeğiyle 5,6 şiddetindeki deprem, can ve mal kaybına yol açtı. 133 kişi öldü, 262 kişi de yaralandı.

1952 - İslam Demokrat Partisi, Mahkeme kararıyla kapatıldı. Genel Başkan Cevat Rıfat Atilhan ve 15 kurucu üye hakkında soruşturma açıldı.

1954 - İstanbul Belediyesi ile Hazine arasında ihtilaf konusu olan Çırağan Sarayı, bir kanunla İstanbul Belediyesi'ne devredildi. Çırağan Sarayı enkazı, 1955 yılı sonuna kadar otel haline getirilecek.

1962 - Anayasa ve demokratik nizama karşı fiil ve davranışları önlemek amacıyla hazırlanan "Tedbirler Kanunu", Millet Meclisi'nde kabul edildi.

1955 - Elvis Presley, ilk kez televizyonda göründü.

1957 - Corry Brokken, 2. Eurovision Şarkı Yarışması'nı "Net als toen" (Önceki Gibi) şarkısıyla kazandı.

1969 - NASA, Apollo 9 uzay aracını fırlattı.

1969 - Sirhan Sirhan, Robert F. Kennedy'yi öldürdüğünü mahkemede itiraf etti.

1971 - Ankara'da 300 subaya hitaben bir konuşma yapan Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, "Gereken, gerektiği zaman yapılacaktır" dedi.

1973 - Millî Güven Partisi, Cumhuriyetçi Parti ve Bağımsızlar, Cumhuriyetçi Güven Partisi'ni kurdular. Turhan Feyzioğlu Genel Başkan seçildi.

1974 - Türk Hava Yolları'nın DC-10 tipi 'Ankara' yolcu uçağı, Paris'te Orly Havalimanı yakınlarında düştü. Bu tarihe kadar dünya sivil havacılık tarihinde gerçekleşen en büyük kazada, 346 kişi öldü. (Bkn: Türk Hava Yolları Uçuş 981)

1977 - Gazeteci ve yazar Zekeriya Sertel, 25 yıl aradan sonra 1977'de Türkiye'ye geldi. Uluslararası Gazete Sahipleri Federasyonu'nun Cumhurbaşkanı'na ve Başbakan'a gönderdikleri mektuplar olumlu sonuç verdi. Zekeriya Sertel, Danıştay kararıyla 1952 yılında ayrıldığı Türkiye'ye dönebildi.

1980 - Eski Hatay Cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen, İstanbul'da öldü. Tayfur Sökmen, İskenderun Sancağı'nın Fransızlar tarafından işgali üzerine ilk direniş hareketini örgütleyenler arasındaydı. 1938'de kurulan Hatay Devleti'nin, 1939 yılında Türkiye'ye katılıncaya kadar Cumhurbaşkanlığını yaptı. 1939-1950 yılları arasında Antalya Milletvekili, 1950-1954 yılları arasındaysa Hatay Milletvekili olarak TBMM'de bulundu. 1969-1975yılları arasında da kontenjan senatörü olarak görev yaptı.

1981 - Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı'nca yürütülen MHP ve yan kuruluşlarıyla ilgili soruşturmalarda, 36 cinayetin aydınlatıldığı açıklandı.

1981 - İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı, DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk'e işkence yapıldığı iddialarının asılsız olduğunu bildirdi.

1984 - Başbakan Turgut Özal, yerel seçimlerle ilgili olarak muhalefet liderlerine sert yanıtlar vererek; "Bu seçimin ardından erken seçim gelir diye bekleyenler hayal ediyorlar, avuçlarını yalasınlar" dedi.

1989 - 4. Levent'te bir boya imalathanesinde patlama oldu. 3 bina çöktü, 12 kişi öldü, 40 kişi de yaralandı.

1989 - İstanbul'da Kadıköy Hal Binası dönüştürülerek, Haldun Taner Tiyatrosu açıldı.

1989 - Süleymaniye Camii'nde bir grup, tekbir getirerek "Salman Rüşdi'ye ölüm" sloganlarıyla protesto gösterisi yaptı.

1992 - Zonguldak Kozlu'da grizu faciası; 127 kişi öldü,147 kişiden umut kesildi. Müfettişlerin hazırladığı raporda işverenin birçok teknik konuda ihmalkar ve sorumsuz davrandığı belgelendi.

1993 - Cumhurbaşkanı Özal ile Başbakan Demirel arasında tırmanan gerginliğin devleti yorduğuna dikkati çeken TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk, "Sıfatı olanlar, devlet hayatında üsluplarına dikkat etmelidir" dedi.

1993 - İran sınırından Türkiye'ye girerek Ağrı Dağına yerleşen yaklaşık 300 PKK militanından 38'i, savaş uçaklarının bombardımanı sonucu öldü.

1993 - Tarihi Baruthane binası, "Ataköy Yunus Emre Kültür ve Sanat Merkezi" adıyla hizmete açıldı.

1994 - Öğretim Elemanları Sendikası kuruldu.

1994 - TBMM Genel Kurulu, DEP'li Selim Sadak ve RP'den istifa eden İstanbul Bağımsız Milletvekili Hasan Mezarcı'nın dokunulmazlığını kaldırdı.

1997 - Dünyanın güney yarım küredeki en yüksek binası, Yeni Zelanda'nın Auckland kentindeki Sky Tower, 2 buçuk yıl süren inşaatı tamamlanarak hizmete açıldı.

2001 - 3-6 Mart tarihleri arasında Hindistan’ın Kalküta kentinde düzenlenen "Seks İşçileri Karnavalı"na, dünyanın çeşitli ülkelerinden katılan 25000’i seks işçisi olmak üzere, 50000’in üzerindeki kişi, 3 Mart’ın “Dünya Seks İşçileri Hakları Günü” olarak kutlanmasına karar verdi. O günden sonra, 3 Mart dünyanın birçok ülkesinde seks işçilerinin haklarını dile getirdikleri bir onur günü olarak kutlanmaya başlandı.

2002 - İsviçre'de halk oylaması sonuçlandı: Birleşmiş Milletler'e üye olmaya "evet" dediler.

2005 - Steve Fossett, hiç durmaksızın ve yakıt ikmali yapmaksızın, tek başına bir uçakla, dünya turu atan ilk kişi oldu. Yolculuk 40.234 km idi ve 67 saat 2 dakika sürdü.

2006 - Randy Cunningham, rüşvet suçundan 8 yıl 4 ay hapis ile 1,8 milyon Dolar para cezasına mahkûm oldu. Savcı on yıl ceza istemişti. Bu mahkeme kararı, Amerikan tarihinde bir Kongre üyesine verilen en yüksek cezalardan biri.

2008 - Rusya'da Devlet Başkanlığı seçimini, Başbakan Birinci Yardımcısı Dimitriy Medvedev, yüzde 70,28 oranında oy alarak kazandı. Medvedev, 7 Mayıs'ta yemin etti.

Doğumlar

1455 - II. João, Portekiz Kralı (ö. 1495)

1520 - Matthias Flacius, Hırvat Protestan reformcu (ö. 1575)

1583 - Edward Herbert, İngiliz diplomat, şair ve filozof (ö. 1648)

1589 - Gisbertus Voetius, Hollandalı teolog (ö. 1676)

1606 - Edmund Waller, İngiliz şair (ö. 1687)

1652 - Thomas Otway, İngiliz oyun yazarı (ö. 1685)

1756 - William Godwin, İngiliz gazeteci, politik filozof ve yazar (ö. 1836)

1800 - Heinrich Georg Bronn, Alman jeolog (ö. 1862)

1805 - Jonas Furrer, İsviçreli politikacı (ö. 1861)

1831 - George Pullman, Amerikalı mucit ve sanayici (ö. 1897)

1839 - Camsetci Tata, Hint sanayici (ö. 1904)

1845 - Georg Cantor, Alman matematikçi (ö. 1918)

1847 - Alexander Graham Bell, İskoç mucit (ö. 1922)

1863 - Arthur Machen, Galli yazar (ö. 1947)

1868 - Alain, Fransız filozof (ö. 1951)

1871 - Maurice Garin, Fransız bisikletçi (ö. 1957)

1873 - William Green, Amerikalı işçi sendikası lideri (ö. 1952)

1883 - František Drtikol, Çek fotoğrafçı (ö. 1961)

1886 - Tore Ørjasæter, Norveçli şair (ö. 1968)

1890 - Norman Bethune, Kanadalı doktor ve hayırsever (ö. 1939)

1893 - Beatrice Wood, Amerikalı seramik sanatçısı (ö. 1998)

1895 - Matthew Ridgway, Amerikalı asker ve NATO Baş Kumandanı (ö. 1993)

1895 - Ragnar Anton Kittil Frisch, Norveçli ekonomist ve Nobel Ödülü sahibi (ö. 1973)

1911 - Jean Harlow, Amerikalı oyuncu (ö. 1937)

1924 - Ottmar Walter, Alman futbolcu (ö. 2013)

1924 - Tomiichi Murayama, Japon siyasetçi

1926 - Lys Assia, İsviçreli şarkıcı

1930 - Ion Iliescu, Rumen politikacı ve Devlet Başkanı

1933 - Lee Radziwill, Amerikalı moda yöneticisi

1937 - Bobby Driscoll, Amerikalı oyuncu (ö. 1968)

1938 - Bruno Bozzetto, İtalyan çizgi film animatörü

1951 - Salih Müslim, Suriyeli politikacı

1953 - Zico, Brezilyalı futbolcu ve teknik direktör

1954 - Ali Ağaoğlu, Türk iş adamı

1956 - Zbigniew Boniek, Polonyalı futbolcu

1958 - Miranda Richardson, İngiliz oyuncu

1958 - Mustafa Pehlivanoğlu, Türk ülkücü (12 Eylül Darbesi'nden sonra idam edilen ilk ülkücü) (ö. 1980)

1959 - Ira Glass, Amerikalı radyo programcısı

1961 - Perry McCarthy, İngiliz yarışçı

1961 - Ümit Özdağ, Türk akademisyen, siyasetçi ve yazar

1962 - Herschel Walker, Amerikalı Amerikan futbolu oyuncusu

1962 - Jackie Joyner-Kersee, Amerikalı atlet

1963 - Hamdi Akın İpek, Türk iş adamı

1963 - Martín Fiz, İspanyol koşucu

1963 - Naci Taşdöğen, Türk sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu

1964 - Cem Davran, Türk oyuncu

1966 - Şahap Sayılgan, Türk sinema ve dizi oyuncusu

1970 - Julie Bowen, Amerikalı aktris

1972 - Christian Oliver, Alman oyuncu

1973 - Killa Hakan, Türk Gangsta Rap sanatçısı ve söz yazarı

1977 - Berkun Oya, Türk tiyatrocu

1977 - Ronan Keating, İrlandalı şarkıcı ve Boyzone üyesi

1982 - Jessica Biel, Amerikalı oyuncu

1986 - Mehmet Topal, Türk futbolcu

1986 - Stacie Orrico, Amerikalı şarkıcı

1988 - Sibel Özkan, Türk halterci

1997 - Camila Cabello, Kübalı-Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı

Ölümler

1111 - I. Boemondo, Antakya Prensi (d. 1054)

1239 - III. Vladimir Rurikovich, Kiev Prensi (d. 1187)

1459 - Ausiàs March, Katalan şair (d. 1397)

1592 - Michael Coxcie, Flemish ressam (d. 1499)

1605 - VIII. Clemens, İtalyan Papa (d. 1536)

1703 - Robert Hooke, İngiliz bilim adamı (d. 1635)

1706 - Johann Pachelbel, Alman besteci (d. 1653)

1707 - Alemgir Şah I, Babür İmparatorluğu'nun 6. İmparatoru (d. 1618)

1717 - Pierre Allix, Fransız Protestan rahip (d. 1641)

1744 - Jean Barbeyrac, Fransız hukukçu (d. 1674)

1765 - William Stukeley, İngiliz arkeolog (d. 1687)

1768 - Nicola Porpora, İtalyan besteci (d. 1686)

1792 - Robert Adam, İskoç mimar (d. 1728)

1850 - Oliver Cowdery, Amerikalı dini lider (d. 1806)

1894 - Ned Williamson, Amerikalı beyzbolcu (d. 1857)

1927 - J.G. Parry-Thomas, Galli motor yarışçısı (d. 1884)

1927 - Mihail Petroviç Artsıbaşev, Rus yazar (d. 1878)

1932 - Eugen d'Albert, Alman besteci (d. 1864)

1959 - Lou Castello, Amerikalı aktör ve komedyen (Abbott ve Costello ikilisinin Costello'su) (d. 1906)

1980 - Tayfur Sökmen, Türk politikacı ve Hatay Devleti Cumhurbaşkanı (d. 1891)

1982 - Georges Perec, Fransız yazar (d. 1936)

1983 - Georges Remi Hergé, Belçikalı çizer ve çizgi roman karakteri Tenten'in yaratıcısı (d. 1907)

1987 - Danny Kaye, Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve komedyen (d. 1913)

1991 - İmran Aydın, Türk politik aktivist ve Türkiye Devrimci Komünist Partisi üyesi (d. 1963)

1993 - Albert Sabin, Polonya asıllı Amerikalı tıp araştırmacısı (Ağızdan uygulanan çocuk felci aşısını geliştirdi) (d. 1906)

1993 - Carlos Montoya, İspanyol flamenco gitaristi (d. 1903)

1994 - Bilge Olgaç, Türk sinema yönetmeni ve senarist (ilk ve en çok film çeken kadın yönetmen) (d. 1940)

1995 - Howard W. Hunter, Amerikalı dini lider (d. 1907)

1995 - Mustafa Irgat, Türk şair ve ressam (d. 1950)

1996 - Marguerite Duras, Fransız yazar (d. 1914)

2001 - Ruhi Sarıalp, Türk atlet (d. 1924)

2003 - Horst Buchholz, Alman sinema oyuncusu (d. 1933)

2005 - Rinus Michels, Hollandalı futbolcu ve teknik direktör (d. 1928)

2006 - Tunç Yalman, Türk oyuncu (d. 1925)

2008 - Giuseppe Di Stefano, İtalyan opera sanatçısı ve tenor (d. 1921)

2009 - Yusuf Hayaloğlu, Türk şair (d. 1953)

2011 - Ümran Baradan, Türk resim ve seramik sanatçısı (d. 1945)

2013 - Müslüm Gürses Türk ses sanatçısı (d. 1953)

2014 - Altan Günbay, Türk sinema sanatçısı (d. 1931)

2016 - Ahmet Oktay, Türk şair, yazar ve gazeteci (d. 1933)