Tarihte Bugün 13 Mart | İşte tarihte 13 Mart gününe damga vuran olaylar

Tarihte Bugün 13 Mart... İşte 624 yılında gerçekleşen Bedir Muharebesinden başlayarak tarihte 13 Mart gününe damga vuran olaylar

Tarihte Bugün 13 Mart 

Erzurum'un Pasinler ilçesinden Rus ve Ermeni birliklerinin geri çekilişi (1918)

Artvin'in Hopa ilçesinden Gürcü birliklerinin geri çekilişi (1921)

624 - Bedir Muharebesi gerçekleştirildi.

Bedir Savaşı, 13 Mart 624 M. (17 Ramazan 2 H.) tarihinde Müslümanların, Mekke'nin Kureyşli paganlarıyla yaptığı ilk savaştır. 

Müslümanlar açısından savaşın en önemli nedeni, Kureyşlilerin kendilerini hicrete zorlamaları ve hicretten sonra geride bıraktıkları mallarını yağmalamalarıydı.

Mekkeli Kureyşliler açısından bakıldığındaysa, Müslümanların, Mekkeli Kureyşlilerin kervanlarını yağmalamalarıydı, zira Mekke'deki hemen her ailenin kervanlarda bir hissesi vardı. Bu da Mekkeli Kureyşliler arasında savaş için neden oluşturmaya yetmişti.

1781 - Güneş sisteminin yedinci gezegeni olan Uranüs, Alman kökenli İngiliz gök bilimci, William Herschel tarafından keşfedildi. 

Uranüs Güneş Sisteminin Güneş'ten yakınlık sırasına göre 7. gezegenidir. Çap açısından  Jüpiter ve Satürn'den sonra üçüncü, kütle açısından bu iki gezegen ve Neptün'ün ardından dördüncü sırada gelir. Adını Yunan mitolojisi'ndeki gökyüzü tanrısı Uranos'tan (Yunanca'da Οὐρανός, Latinceleştirilmiş şekli ile Uranus) alır. 1781 yılında William Herschel tarafından bulunmuştur. Buz devleri sınıfına girmektedir.

1840 - Osmanlı İmparatorluğu'nun resmî takvimi olarak Rumi Takvim, kullanılmaya başlandı.

Rumi takvim, Hicret'i (Gregoryan 622) başlangıç kabul eden güneş yılı esasına dayalı bir takvim. Dünya'nın Güneş etrafında dolanımını esas alan Şemsî Takvim düzeninde, 13 Mart 1840'ta uygulanmaya başladı. Kamerî takvim sisteminde bir yıl 354 gün, Şemsî takvim sisteminde ise Dünya'nın Güneş etrafında dolanımı esas alındığından bir yıl 365 gün olarak hesaplanır. 

1881 - Rus Çarı II. Aleksandr, Narodnaya Volya adlı örgütün gerçekleştirdiği bombalı bir suikast sonucunda öldü.

1899 - Mustafa Kemal, '1283' yaka numarasıyla Kara Harp Okulu'nun piyade sınıfına yazıldı.

Kurmay Yüzbaşı Mustafa Kemal, mezuniyetinin ardından merkezi Şam'da bulunan 5.Ordu'ya staj amacıyla gönderildi. Bu stajında piyade, süvari ve topçu sınıflarında görev aldı. 1905-1907 yılları arasında Şam'da Lütfi Müfit Bey (Özdeş) 5. Ordu emrinde görev yaptı. İlk stajı 5. Ordu'ya bağlı 30. Süvari Alayı'nda gerçekleşti.

1900 - Fransa'da çocuk ve kadınların çalışma saatleri, günde 11 saat ile sınırlandırıldı.

1919 - Kâzım Karabekir, Erzurum'da 15'inci Kolordu Komutanlığına atandı.

Musa Kâzım Karabekir (23 Temmuz 1882, İstanbul - 26 Ocak 1948, Ankara), Türk asker ve siyasetçi. "Alçıtepe Kahramanı" namıyla tanınır.[2] Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlatan komutanların arasında yer alarak Doğu Cephesi'nde gösterdiği başarılardan dolayı Kırmızı-Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. 

1926 - Mustafa Kemal Paşa'nın Falih Rıfkı Atay ve Mahmut (Soydan) beylere anlattığı hayat hikâyesi ve hatıralarının kısaltılmış şekli, Milliyet gazetesinde (Bugünkü Milliyet'le aynı değildir. 1935'ten itibaren Tan adıyla yayınlanan gazete) yayımlandı.

1933 - Almanya'da Joseph Goebbels, Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanı oldu.

1940 - Finlandiya'nın teslim olması ile Kış Savaşı bitti.

Kış Savaşı ya da Fin-Rus Savaşı, II. Dünya Savaşı'nın başlarında Finlandiya ile Sovyetler Birliği arasında yaşanan savaş. Savaş, İkinci Dünya Savaşı ve Sovyetlerin Polonya İstilasından iki ay sonra, 30 Kasım 1939'da Sovyetlerin saldırısıyla başladı. Ve 13 Mart 1940'ta Moskova Barış Antlaşması'yla sona erdi. Milletler Cemiyeti saldırıyı yasa dışı olarak kabul etti ve 14 Aralık 1939'da Sovyetler Birliği'ni cemiyetten attı.

1954 - Dien Bien Phu Muharebesi başladı.

Vietnam sınırında, Laos yakınlarındaki küçük bir dağ ileri karakolunun denetimini ele geçirmek amacıyla, Fransız ve Viet Minh kuvvetleri arasında geçmiştir. Viet Minh'in bu çarpışmadaki zaferi, sekiz yıllık savaşı kesin olarak sona erdirmiştir. 

1955 - Fenerbahçe-Galatasaray futbol maçında taraftarlar tribünde çatıştı, bir kişi öldü.

1983 - Beylerbeyi'nde restorasyonu süren tarihi İsmail Hakkı Efendi Yalısı, gece çıkan yangında kül oldu. Yalının yanındaki 205 yıllık Beylerbeyi Camii'nin kubbesi de tamamen hasar gördü.

1992 - Erzincan'da Richter ölçeğine göre 6.8 şiddetindeki depremde 653 kişi öldü.

1994 - İstanbul Boğazı'nda iki Rum gemisinin çarpışması sonucunda yangın çıktı. 15 denizcinin öldüğü, 17 denizcinin de kaybolduğu kaza sonucu denize yayılan petrol çevre kirliliğine yol açtı.

1996 - Efes Pilsen basketbol takımı Koraç Kupası'nı aldı.

1996 - İskoçya'nın Dunblane kasabasındaki Dunblane İlkokulunda okulu basan silahlı bir kişi, 3 dakika içinde sınıf öğretmeni ve 5-6 yaşlarındaki 16 çocuğu öldürdü. Saldırıdan sonra saldırgan, kendi kafasına kurşun sıkarak yaşamına son verdi.

2006 - ABD'de 11 Eylül saldırılarının tek sanığı olan Fas asıllı Fransız Zekeriya Musavi davasında tanıkların yalan söylemeye yönlendirildiği ortaya çıktı. Yargıç, tanıklıkları iptal etti ve duruşmayı askıya aldı.

2013 - Vatikan'da yeni Papa belli oldu. Katolik dünyasının 266. Papası, Arjantinli Kardinal Jorge Mario Bergoglio oldu. I. Francis ismini seçen Kardinal, 1000 yıldır Avrupa dışından seçilen ve Latin Amerikalı olan ilk Papa'dır.

2014 - Birleşik Krallık'a bağlı İngiltere ve Galler'de eşcinsel evlilik yasası yürürlüğe girdi.

2016 - Ankara Güvenpark'ta bomba yüklü araçla intihar saldırısı düzenlendi. Patlamada ölen kişi sayısı 37 olarak açıklandı. Saldırıdan önce sabah saatlerinde ülke genelinde Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) yapıldı.

Tarihte 13 Mart günü doğan önemli insanlar 

1615 - XII. İnnocentius, Katolik Kilisesi'nin 242. Papası (ö. 1700)

1741 - II. Joseph, (1765-1790) döneminde Kutsal Roma-Germen imparatoru (ö. 1790)

1764 - Charles Grey, Britanyalı siyasetçi (ö. 1845)

1800 - Mustafa Reşit Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nda Tanzimât'ın mimarı ve devlet yöneticisi (ö. 1858)

1889 - Albert William Stevens, Amerikalı asker, baloncu ve ilk hava fotoğrafçılarından (ö. 1949)

1898 - Henry Hathaway, Amerikalı sinema yönetmeni ve aktör (ö. 1985)

1899 - John H. van Vleck, Amerikalı fizikçi ve Nobel Ödülü sahibi (ö.1980)

1910 - Kemal Tahir, Türk roman yazarı ve düşünür (ö. 1973)

1911 - L. Ron Hubbard, Amerikalı yazar (ö. 1986)

1915 - Melih Cevdet Anday, Türk şair, tiyatro oyunu, roman, deneme ve makale yazarı (ö. 2002)

1916 - İsmet Bozdağ, Türk araştırmacı ve yakın tarih yazarı (ö. 2013)

1919 - Mualla Eyüboğlu, Türk mimar (Türkiye'nin ilk kadın mimarlarından) (ö. 2009)

1926 - Doğan Avcıoğlu, Türk gazeteci, yazar ve siyaset adamı (ö. 1983)

1939 - Macit Flordun, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1996)

1942 - Scatman John, Amerikalı şarkıcı (ö. 1999)

1943 - Şevket Altuğ, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı

1944 - Erkan Yücel, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 1985)

1945 - Anatoli Fomenko, Rus matematikçi ve Yeni Kronoloji'nin yazarlarından

1950 - Haşim Kılıç, Türk hukukçu

1950 - William H. Macy, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu

1962 - Seyhan Erözçelik, Türk şair (ö. 2011)

1967 - Andrés Escobar, Kolombiyalı millî futbolcu (ö. 1994)

1968 - Ercan Saatçi, Türk müzisyen ve yapımcı

1971 - Günay Karacaoğlu, Türk dizi ve sinema oyuncusu

1973 - David Draiman, Amerikalı müzisyen

1982 - Hande Katipoğlu, Türk aktris

1983 - Erkan Veyseloğlu, Türk basketbolcu

1985 - Emile Hirsch, Amerikalı oyuncu

1985 - Liliane Tiger, Çek porno oyuncusu

1985 - Taner Sağır, Türk halterci

1992 - Kaya Scodelario, İngiliz oyuncu

Tarihte 13 Mart günü ölen önemli insanlar 

1881 - II. Aleksandr, Rus Çarı (d. 1818)

1901 - Benjamin Harrison, Amerikalı politikacı (d. 1833)

1901 - Fernand Pelloutier, Fransız işçi önderi ve teorisyen (Anarko-sendikalist hareketin temsilcisi) (d. 1867)

1915 - Sergei Vitte, Rus politikacı (d. 1849)

1938 - Cevat Çobanlı, Türk asker ve Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından (d. 1870)

1938 - Nikolay Buharin, Sovyet siyasetçi (d. 1888)

1952 - Ömer Rıza Doğrul, Türk siyasetçi, gazeteci ve yazar (d. 1893)

1970 - Adalet Cimcoz, Türk dublaj sanatçısı ve yazar (d. 1910)

1975 - İvo Andriç, Sırp yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1892)

1977 - Hikmet Onat, Türk ressam (d. 1882)

1989 - Emin Fahrettin Özdilek, Türk asker ve politikacı (d. 1898)

1994 - Cihat Burak, Türk ressam (d. 1915)

1996 - Krzysztof Kieślowski, Polonyalı sinemacı ve yönetmen (d. 1941)

2000 - Nevzat Eren, Türk tıp doktoru (d. 1937)

2006 - Maureen Stapleton, Amerikalı oyuncu (d. 1925)

2008 - Mehmet Gül, Türk hukukçu, siyasetçi ve iş adamı (d. 1955)

2010 - He Pingping, Dünyanın en kısa boylu insanı (d. 1988)

2010 - Jean Ferrat, Fransız şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (d. 1930)

2018 - Stephen Hawking, İngiliz fizikçi, evrenbilimci, astronom, teorisyen, yazar (d. 1942)