Jandarma Teşkilatı 179 yaşında

Jandarma Genel Komutanlığı 179 uncu yıldönümü kutlamalarına başladı. Bu amaçla sosyal medya hesaplarından paylaştığı videoda "Havada, karada, ATAK'tayız.Sahip olduğumuz cesaret, şanlı tarihimizin mirası. Atak’la daha da güçlüyüz. Jandarma 179 yıldır milletinin emrinde." ifadelerine yer verildi. İşte 179 yıllık Jandarma Teşkilatının tarihçesi..

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞINDAN 179. YIL PAYLAŞIMI

Havada, karada, ATAK'tayız.

Sahip olduğumuz cesaret, şanlı tarihimizin mirası. Atak’la daha da güçlüyüz.

Jandarma 179 yıldır milletinin emrinde. #Jandarma179Yaşında #JandarmaHavacılık pic.twitter.com/IkfAt60tch

— T.C. Jandarma Gn. K (@jandarma) 9 Haziran 2018

OSMANLI DÖNEMİNDE JANDARMA

2004 yılına kadar Zaptiye Müşirliğinin kuruluş tarihi olan 16 Şubat 1846'da kurulduğu düşünülen Jandarma Teşkilatı hakkında, 1839 yılına kadar arşiv kayıtlarına rastlandığı için Teşkilatın kuruluş tarihi 1839 olarak kabul edilmeye başlanmıştır. Kuruluş tarihi tam olarak saptanamadığından 1839 tarihi, Asakir-i Zaptiye Nizamnamesi'nin kabul tarihi olan 14 Haziran 1869 ile birleştirilerek 14 Haziran 1839 tarihi elde edilmiş ve bu tarih Teşkilatın kuruluş günü olarak kutlanmaya başlamıştır.

16 Şubat 1846 tarihinde Seraskerliğe bağlı Zaptiye Müşirliği kurularak eyalet ve sancaklardaki Umuru Zaptiye teşkilatları bu kurum bünyesine alınmıştır. Tek makamdan komuta edilen bu yeni askerî zabıta sınıfı, iç güvenlik ve kamu düzenini sağlamakla görevlendirilmiştir. 14 Haziran 1869 tarihindeyse ilk Jandarma tüzüğü olarak bilinen Asakir-i Zaptiye Nizamnamesi kabul edilmiştir. Nizamname'de öngörüldüğü üzere her vilayette alay, tabur, bölük ve takım şeklinde yapılanan ve personeli piyade ve süvarilerden oluşan Zaptiye Alayları kurulmuştur.

1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından Sadrazam Mehmet Sait Paşa, Batı tarzı bir zabıta teşkilatı oluşturulmasına yardımcı olmaları için ülkeye İngiliz ve Fransız subaylar davet etmiştir. Yapılan çalışmalar doğrultusunda teşkilatlanmada reformlar yapılarak ve 20 Kasım 1879 tarihinde yine Seraskerlik'e bağlı olarak çalışan Umum Jandarma Merkeziyesi kurulmuştur.

Jandarma, 1909 yılında İkinci Meşrutiyet’le kurulan Harbiye Nezâretine bağlanmış ve adı Umum Jandarma Kumandanlığı olarak değiştirilmiştir. Ardından, Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı boyunda bir yandan önceki görevlerine devam etmiş diğer bir yandan da pek çok cephede ordunun bir parçası olarak ülke savunmasına katkı sağlamıştır.

CUMHURİYET DÖNEMİNDE JANDARMA

Cumhuriyetin ilanıyla birlikte pek çok kurumunda olduğu gibi Jandarmada da yeniden düzenlenlemelere gidilerek 1918 yılında kapatılan Jandarma Astsubay Okulu İzmit’te yeniden açılmış; Sabit Jandarma Bölge Müfettişlikleri ile İl Jandarma Alay Komutanlıkları yeniden yapılandırılmış ve Seyyar Jandarma Birlikleri kuvvetlendirilmiştir. 10 Haziran 1930 tarihli ve 1706 sayılı Jandarma Kanunu doğrultusunda, Komutanlık bugünkü hukuki konumuna ulaşmıştır. 1935 yılına gelindiğinde Jandarma Subayları Harp Okulunda yetiştirilmeye başlanmış; 1937 yılındaysa Jandarma Teşkilat ve Vazife Nizamnamesi kabul edilmiştir. Komutanlık, 1939 yılında Sabit ve Seyyar Jandarma Birlikleri ile Jandarma Eğitim Birlikleri ve Okulları olmak üzere üç kısım olarak yeniden yapılandırılmıştır.

16 Temmuz 1956 tarihli ve 6815 sayılı Kara Sınırlarının Korunması ve Güvenliği Hakkında Kanun, Gümrük ve Tekel Bakanlığına bağlı bir tümen olan Gümrük Umum Kumandanlığının sınır, kıyı ve karasularının güvenliğini sağlama, gümrük bölgelerinde kaçakçılığı engelleyip takip etme ve soruşturma görevlerini Jandarma Genel Komutanlığına yüklemiştir. Kanunun kabulünden bir yıl sonra Jandarma Sınır Birlikleri tugay haline getirilmiş; ayrıca Jandarma Eğitim Tugayları da oluşturmuştur. 1961 yılına gelindiğinde Jandarma Bölge Komutanlıkları kurulmuş; iki yıl sonra Foça’da Jandarma Komando Okulu açılarak Jandarma Komando Birlikleri kurulmuştur. 1968 yılında Diyarbakır’a Hafif Helikopter Bölük Komutanlığı ismiyle Jandarma Havacılık Birliği kurulmuştur. Daha sonra Jandarma Komando ve Havacılık Birlikleri, 1974 yılında düzenlenen Kıbrıs Barış Harekatı’na katılmıştır.

12 Eylül Askerî Darbesi’nin ardından 1982 yılında kıyı ve karasuların korunması görevi Sahil Güvenlik Komutanlığına devredilmiş; bir yıl sonra 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu kabul edilmiştir. 1988 yılına gelindiğinde kara sınırlarının korunması ve güvenliğinin sağlanması görevleri Kara Kuvvetleri Komutanlığına yüklenmiş olsa da İran ve Suriye sınırının bir kısmı ile Irak sınırının tamamının korunması hâlâ Jandarmanın sorumluluğundadır. Daha sonra, 23 Mart 1989 tarihinde başlatılan, suç delillerinin bilimsel ve teknolojik yöntemlerle araştırılmasına yönelik bir çalışma kapsamında, 1993 yılında Ankara’ya Jandarma Kriminal Daire Başkanlığı, 1994 yılında Van, 1998 yılında Bursa, 2005 yılındaysa Aydın Jandarma Bölge Kriminal Laboratuvar Amirlikleri kurulmuştur.

15 Temmuz Askerî Darbe Girişimi’nin ardından ilan edilen olağanüstü hal kapsamında çıkan 25 Temmuz 2016 tarihli ve 668 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Jandarma yapısında sivilleştirmelere gidilerek tamamen İçişleri Bakanlığına bağlanmıştır.

JANDARMA GENEL KOMUTANLIĞI RESMİ İNTERNER SİTESİNDE JANDARMA TEŞKİLATININ TARİHÇESİ

Kuruluşu M.Ö.209 yılına dayanan Türk Ordusu’nun zaferlerle dolu tarihi içerisinde, adı Jandarma olmasa da emniyet ve asayişin sağlanmasına yönelik hizmetler; yargan, subaşı ve zaptiye olarak ifade edilen, konusunda uzmanlaşmış askeri statülü kolluk mensupları tarafından yürütülmüştür.

 03 Kasım 1839 tarihinde ilan edilen Tanzimat Fermanı ile halkın can ve mal emniyetinin korunması görevi, eyalet ve sancak valilikleri emrine gönderilen subaylar tarafından yerine getirilmiştir.

 Tanzimat Fermanının ilan edildiği 1839 yılı ile Asakir-İ Zaptiye Nizamnamesi (Askeri Kolluk Tüzüğü)’nin yürürlüğe girdiği 14 Haziran günü birleştirilerek, 14 Haziran 1839 tarihi, Jandarma’nın kuruluş tarihi olarak kabul edilmiştir.

 1908 yılında 2’nci Meşrutiyet’in ilan edilmesinden sonra, özellikle Rumeli’de büyük başarılar gösteren Jandarma, 1909 yılında yeniden düzenlenerek, Harbiye Nezareti'ne bağlanmış ve "Umum Jandarma Kumandanlığı" adını almıştır.

 Jandarma birlikleri, 1914–1918 tarihleri arasındaki Birinci Dünya Savaşı ile 1919–1922 tarihleri arasındaki kurtuluş savaşımızda, hem iç güvenlik görevlerini sürdürmüşler, hem de birçok cephede silahlı kuvvetlerin ayrılmaz bir parçası olarak yurt savunmasına iştirak etmişlerdir.

 29 Ekim 1923’te Cumhuriyetin ilanından sonra, devletin birçok kuruluşunda olduğu gibi, Jandarma teşkilatında da yenileştirme çalışmaları başlatılmıştır.

 Bu kapsamda; Jandarma Bölge Müfettişlikleri ve İl Jandarma Alay Komutanlıkları yeniden teşkilatlandırılmış ve Seyyar Jandarma Birlikleri güçlendirilmiştir.

 1937 yılında, dönemin jandarma teşkilatının yasal dayanağını oluşturan “Jandarma Teşkilat ve Vazife Nizamnamesi” yürürlüğe girmiş ve bu kanunla emniyet ve asayiş görevlerine ilave olarak, cezaevlerinin korunması görevi de Jandarmaya verilmiştir.

 1939 yılında jandarma teşkilatı; Sabit Jandarma Birlikleri, Seyyar Jandarma Birlikleri, Jandarma Eğitim Birlikleri ve Okullar olmak üzere dört grup halinde yeniden düzenlenmiştir.

 1956 yılında yürürlüğe giren bir kanunla, Gümrük Umum Kumandanlığı tarafından yürütülen sınır, kıyı ve karasularımızın, emniyet ve korunması ile gümrük bölgelerinde kaçakçılığı men, takip ve tahkik görev ve sorumluluğu, Jandarma Genel Komutanlığı'na verilmiştir. Bu görev 21 Mart 2013 tarihinden itibaren Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na devredilmiştir.

 1982 yılına kadar Jandarma tarafından yürütülen kıyı ve karasularımızın korunması görevi aynı yıl kurulan Sahil Güvenlik Komutanlığı'na devredilmiştir.

 1983 Yılında günümüz Jandarmasının temel mevzuatını teşkil eden 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu yürürlüğe girmiştir.

 2016 Yılında 668 sayılı kanun hükmünde kararname ile 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu 4’üncü maddesinde yapılan değişiklik ile Jandarma Genel Komutanlığı İçişleri Bakanlığına bağlanmıştır.

 Jandarma Genel Komutanlığı uluslararası alanda askeri statülü kolluk teşkilatları kapsamında;

  — Halen 10 aslî (Fransa, İtalya, İspanya, Portekiz, Türkiye, Hollanda, Fas, Romanya, Ürdün ve Tunus), 3 ortak (Arjantin, Şili ve Katar) ve 3 gözlemci (Brezilya, Filistin ve Ukrayna) olmak üzere, toplam 16 üyesi bulunan FIEP (Avrupa Akdeniz Jandarmalar ve Askerî Statülü Kolluk Kuvvetleri Birliği)’e 1998 yılında üye olmuştur.

  — Sadece Avrupa Birliği üyesi ülkelerin katıldığı ve 7 tam üyesi (Fransa, İtalya, İspanya, Portekiz, Hollanda, Romanya ve Polonya), 1 ortak üyesi (Litvanya) bulunan, Avrupa Jandarma Kuvveti (AJK)’ne 13 Mayıs 2010 tarihinde gözlemci üye olarak katılmıştır.

  — Türkiye öncülüğünde, 2013 yılında Azerbaycan’da kurulan Avrasya Askerî Statülü Kolluk Kuvvetleri teşkilatı (TAKM)’na kurucu üye olmuştur.

 Jandarma Genel Komutanlığı halen, ülkemiz genelinde 3.033 İç Güvenlik Birliği, 369 Komando Birliği, 559Cezaevi Birliği, 160 Koruma Birliği ve 7 Havacılık Birliği olmak üzere toplam 4.128 birimiyle, vatandaşlarımızın can ve mal güvenliğini sağlamak maksadıyla 24 saat esasına göre vatan sevgisi ile dolu, tevazu, fedakârlık ve kahramanlık ordusu olarak milletimizin hizmetindedir.

JANDARMA HER AN YANINIZDA 

ADANA İL J.K.LIĞI

ADIYAMAN İL J.K.LIĞI

AFYONKARAHİSAR İL J.K.LIĞI

AĞRI İL J.K.LIĞI

AMASYA İL J.K.LIĞI

ANKARA İL J.K.LIĞI

ANTALYA İL J.K.LIĞI

ARTVİN İL J.K.LIĞI

AYDIN İL J.K.LIĞI

BALIKESİR İL J.K.LIĞI

BİLECİK İL J.K.LIĞI

BİNGÖL İL J.K.LIĞI

BİTLİS İL J.K.LIĞI

BOLU İL J.K.LIĞI

BURDUR İL J.K.LIĞI

BURSA İL J.K.LIĞI

ÇANAKKALE İL J.K.LIĞI

ÇANKIRI İL J.K.LIĞI

ÇORUM İL J.K.LIĞI

DENİZLİ İL J.K.LIĞI

DİYARBAKIR İL J.K.LIĞI

EDİRNE İL J.K.LIĞI

ELAZIĞ İL J.K.LIĞI

ERZİNCAN İL J.K.LIĞI

ERZURUM İL J.K.LIĞI

ESKİŞEHİR İL J.K.LIĞI

GAZİANTEP İL J.K.LIĞI

GİRESUN İL J.K.LIĞI

GÜMÜŞHANE İL J.K.LIĞI

HAKKARİ İL J.K.LIĞI

HATAY İL J.K.LIĞI

ISPARTA İL J.K.LIĞI

MERSİN İL J.K.LIĞI

İSTANBUL İL J.K.LIĞI

İZMİR İL J.K.LIĞI

KARS İL J.K.LIĞI

KASTAMONU İL J.K.LIĞI

KAYSERİ İL J.K.LIĞI

KIRKLARELİ İL J.K.LIĞI

KIRŞEHİR İL J.K.LIĞI

KOCAELİ İL J.K.LIĞI

KONYA İL J.K.LIĞI

KÜTAHYA İL J.K.LIĞI

MALATYA İL J.K.LIĞI

MANİSA İL J.K.LIĞI

KAHRAMANMARAŞ İL J.K.LIĞI

MARDİN İL J.K.LIĞI

MUĞLA İL J.K.LIĞI

MUŞ İL J.K.LIĞI

NEVŞEHİR İL J.K.LIĞI

NİĞDE İL J.K.LIĞI

ORDU İL J.K.LIĞI

RİZE İL J.K.LIĞI

SAKARYA İL J.K.LIĞI

SAMSUN İL J.K.LIĞI

SİİRT İL J.K.LIĞI

SİNOP İL J.K.LIĞI

SİVAS İL J.K.LIĞI

TEKİRDAĞ İL J.K.LIĞI

TOKAT İL J.K.LIĞI

TRABZON İL J.K.LIĞI

TUNCELİ İL J.K.LIĞI

ŞANLIURFA İL J.K.LIĞI

UŞAK İL J.K.LIĞI

VAN İL J.K.LIĞI

YOZGAT İL J.K.LIĞI

ZONGULDAK İL J.K.LIĞI

AKSARAY İL J.K.LIĞI

BAYBURT İL J.K.LIĞI

KARAMAN İL J.K.LIĞI

KIRIKKALE İL J.K.LIĞI

BATMAN İL J.K.LIĞI

ŞIRNAK İL J.K.LIĞI

BARTIN İL J.K.LIĞI

ARDAHAN İL J.K.LIĞI

IĞDIR İL J.K.LIĞI

YALOVA İL J.K.LIĞI

KARABÜK İL J.K.LIĞI

KİLİS İL J.K.LIĞI

OSMANİYE İL J.K.LIĞI

DÜZCE İL J.K.LIĞI