NEFES DARLIĞI NE DÜŞÜNDÜRMELİ?

 Nefes darlığı bronş ve akciğer hastalıklarında sık görülen bir yakınmadır.Ayrıca kalbe bağlı hastalıklarda da görülür.

 Nefes darlığı hissi kanda dolaşan oksijenin yetersizliğinde daha sık nefes alarak hasta eksikliği tamamlamaya gayret eder.

Sıklıkla bronşları daraltan nedenler ve/veya akciğerin gaz değişimini yapan etli (parankim) kısmının azalmasına bağlı nefes darlıkları sık görülür.

 Bunların dışında nadirde olsa  birçok neden nefes darlığına neden olur.

 Astımda nefes darlığı bronşların allerji yada tahriş edicilere bağlı şişmesi ile hava alan bronş borucuklarının çapının daralmasına bağlıdır.Bu daralma ne kadar fazlaysa nefes darlığı o kadar ağırdır.Özelliği uygun tedaviyle kısa sürede düzelmesi ve tedavisi iyi ayarlananlarda krizler dışında tamamen normal olmasıdır.İyi tedavi edilen astımlılarda kriz nadiren gelir veya gelmez. Hastaların kriz dışı yapılan solunum fonksiyon testleri tedavisi iyi düzenlenmiş hastalarda hep normal çıkar.Hatta test normal çıktığı için bu konuda eğitimli olmayan meslektaşlar sende astım yok diyerek düzenli kullanılan ilaçları yazmazlar.

 KOAH da basit bronşit devri geçtiyse hastalar nefes darlığını hissetmeye başlarlar.İlaçlarla kısmen düzelseler bile hiçbir zaman normale dönmezler.Solunum fonksiyon testleri bu hastalarda daha güvenilir sonuçlar verir.

 Amfizemde bir KOAH çeşididir.Sigara içenlerde yada kalıtsal bir hastalık olan alfa1 antitripsin eksikliğinde sık rastlanır.Bu hastalar başlangıçta istirahatte nefes darlığı hissetmezler.Genellikle yürümekle şikayetleri artar.Hastalık arttıkça nefes darlığı o kadar çok artar ki yataktan yardımsız kalkamazlar.Hareketle nefes darlığı artması nedeniyle eskiden hep kalp yetersizliği tanısı alırlardı.

Bronşektazi de bir bronş hastalığıdır.Bronşlar genişleyerek hafiften ağıra deforme olmuşlardır.Nefes darlığı genetik olanlarda çok daha sıktır.Bronşektazi hastalarında bronşlarda birçok mikrop yerleşik olarak bulunur.Normal insanlarda ses tellerinin altında mikrop yaşayamaz.Bronşektazi hastalarında bronşlarda zaten yaşayan mikroplar sık sık zatürrelere neden olur.Bu dönemde nefes darlığı çok sık ve ağır hissedilir.

 Akciğerin gaz değişiminden sorumlu olan et (parankim) kısmı hastalıklarında nefes darlığı görülür.

 Zatürrelerde nefes darlığı zatürre geçince kaybolur.

 Akciğer vereminde eğer akciğerin etli kısmında eksilme ne kadar fazlaysa nefes darlığı o kadar fazladır.

 Geniş bir hastalık grubu olan interstisyel fibrozis hastalarında nefes darlığı eforla başlar.Hastalık ağırlaştıkça en ufak eforda nefes darlığı görülür.Bu hastaların özelliği dakikada aldıkları solunum sayısı erişkinde 40 a yaklaşmıştır.Sık sık ve yüzeyel nefes alırlar.Birde sıklıkla parmaklarda çomaklaşna dikkat çeker.İlaçlardan pek yarar görmez.

 Ayrıntılar girersek yüzlerce nefes darlığı nedeni vardır.Fakat en sık rastladığımız yukarda bahsettiklerimizdir.

 Hastaların nefes darlığı özellikleri bizi daha hastayla karşılaştığımızda kesin tanı için hangi yöne sapacağımızı belirler.