Anayasa Mahkemesi'nden 'drift' cezası kararı
Anayasa Mahkemesi, Karayolları Trafik Kanunu'nun 67'nci maddesinde yapılan değişikle getirilen ve trafikte 'drift' yapan sürücülerle ilgili 'aracın 60 gün süre trafikten menedilmesi' cezasını iptal etti. Yüksek Mahkeme, söz konusu cezanın, 'sürücünün araç sahibi olmadığı hal yönünden' Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline oy çokluğuyla karar verdi.
Abone olKarayolları Trafik Kanunu'nun 67'nci maddesi, 18 Ekim 2018
tarihinde yürürlüğe giren 7148 sayılı Kanun'un 22'nci maddesiyle
değiştirildi. 22'nci madde ile trafikte 'drift' olarak
tanımlanan hareket yasaklandı ve bu hareketi yapanların
cezalandırılması öngörüldü. "Herhangi bir zorunluluk olmaksızın,
karayollarında dönüş kuralları dışında bilerek ve isteyerek aracın
el freninin çekilmesi suretiyle veya başka yöntemlerle aracın ani
olarak yönünün değiştirilmesi veya kendi etrafında döndürülmesi
yasaktır" şeklindeki 22'nci madde ile yasağı ihlal
eden sürücülere 5 bin 10 lira idari para
cezası, ehliyetine 60 gün süreyle el konulması ve aracın 60
gün trafikten menedilmesi cezası getirildi.
ANAYASA'YA AYKIRILIK İTİRAZI
Bursa 3'üncü İdare Mahkemesi ve Trabzon 1'inci Sulh Ceza Hakimliği
ise Anayasa Mahkemesi'ne itiraz başvurusu yaparak söz konusu
maddede yer alan, 'aracın trafikten menedilmesi' cezasının,
sürücünün araç sahibi olmadığı durumlar dikkate alınarak iptal
edilmesi talebinde bulundu.
OY ÇOKLUĞUYLA İPTAL EDİLDİ
Başvuruyu görüşerek 14 Mart 2019 tarihinde karara bağlayan Anayasa
Mahkemesi, itirazı haklı buldu. Yüksek Mahkeme, söz konusu kuralın
Anayasa'nın 2'nci ve 38'inci maddelerine aykırılığını tespit
ettiğinden, 5, 10, 13, 35 ve 49'uncu maddeleri yönünden
incelenmesine gerek görmedi. Anayasa Mahkemesi, 'aracın 60 gün
trafikten men cezası' için; 'sürücünün araç sahibi olmadığı
hal yönünden' Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesiyle oy
çokluğuyla iptal kararı verdi. Yürürlüğün durdurulması talebi ise
koşulların oluşmaması gerekçesiyle oy birliğiyle reddedildi.
'CEZALARIN ŞAHSİLİĞİ İLKESİNİ İHLAL'
Anayasa Mahkemesi kararında şöyle denildi:
"Ancak aracın kullanımını başka bir kimseye bırakanın ya da
herhangi bir şekilde oluşturdukları hukuki ilişki çerçevesinde
aracı sürücüye teslim eden araç sahibinin, sürücünün aracı
kurallara aykırı bir şekilde kullanması nedeniyle idari bir cezaya
maruz kalması başkasının fiilinden dolayı cezalandırılması sonucunu
doğurmaktadır. Araç sahibinin bu gibi hallerde sürücünün manevra
kurallarına uymayacağını önceden bilmesi veya bunu denetleyebilmesi
beklenebilecek bir durum değildir. Manevra kurallarını ihlal eden
fiil, araç sahibinin eyleminden değil, sürücünün eyleminden
kaynaklanan bir fiildir. Dolayısıyla aracı manevra kurallarına
aykırı şekilde kullanan araç sahibi olmayan sürücünün, fiil
nedeniyle aracın trafikten de menedilmesi fiili işlemeyen araç
sahipleri yönünden cezaların şahsiliği ilkesini ihlal etmektedir.
Öte yandan, araç sahibinin önceden öngörmesinin ve denetlemesinin
beklenemeyeceği, sürücünün manevra kurallarına aykırı fiili
nedeniyle idari cezaya maruz bırakılması hukuk devleti olmanın
gereklerinden olan adalet ve hakkaniyet ilkeleriyle de
bağdaşmamaktadır. Açıklanan nedenlerle kural, Anayasa'nın 2'nci ve
38'inci maddelerine aykırıdır. İptali gerekir."