Obeziteye karşı etiket tartışma yarattı!

Gazete Habertürk'ten Fatmanur Boylu'nun haberine göre, SAĞLIK Bakanlığı, beslenmede farkındalığı artırmak, obeziteyi engellemek için renkli etiket uygulamasını başlatmak üzere kolları sıvadı. Ürün etiketinde; yağ, karbonhidrat, tuz, şeker gibi maddeler, rakamların yanı sıra renklerle de ifade edilecek. Çalışma için yurtdışı uygulamaları incelendi. Ancak renkli etiket uygulaması gıda ve sağlık alanlarında farklı yönleriyle değerlendirildi. Yakın zamanda hayata geçecek çalışma için ortak görüş “Hazır değiliz” oldu.

Habertürk’ün görüşüne başvurduğu uzmanların değerlendirmeleri şöyle:

"ET VE SÜT ÜRÜNLERİNİ OLUMSUZ ETKİLEYECEK"

Türkiye Gıda ve İçecek San. Der. Fed. (TGDF) Sek. İlknur MENLİK: Renkli etiketlerle ilgili farklı ülkelerin farklı çalışmaları var. Türkiye’deki çalışmada eğer parametredeki ürünlerden birinde aşırılık varsa o ürün komple kırmızı sayılacak. Bu durumda süt ve süt ürünleri, et ürünleri kırmızı etiketli olacak. Çünkü ette trans yağ fazla. Vatandaş renk algısı yüzünden yanılabilir. Bileşenlerden bir tanesinin fazla olması yüzünden etiket kırmızı olacak ve vatandaşta olumsuz bir algı bırakacak. Çalışma ambalajsız ürünleri etkilemeyecek. Pastanelerde, pazarlarda sayısız paketsiz besin var. Onları nasıl denetleyeceğiz? Kişi tarhanadan cips yapıyor. Bu karbonhidrat yüklü. Asıl sağlıklı olan ambalajlı ürünlerdir. Ayrıca bu ürünler haksız rekabete de sebep oluyor. Bu çalışmanın eylül ayından önce hayata geçirilmesi doğru değil. Çünkü Avrupa Ortak Araştırma Merkezi (JRC), etiketlemelerle ilgili raporunu eylül ayında bitirecek. AB’den önce yaptığımız her şey bizi geriletiyor. Türkiye, AB’ye, şekerli ve ambalajlı gıda ihracatı yapıyor. Kendimize göre renklendirme yaparsak AB’ye uymazsa hem güven problemi yaşarız hem de malları iade ederler ve maddi bir sorun oluşur.

TRAFİKTEKİ RENKLER KULLANILACAK

Uygulama kapsamında kullanılacak renkler ve anlamları şöyle olacak:

KIRMIZI: Ürün gereğinden fazla şeker, yağ, tuz, karbonhidrat içeriyorsa ‘kırmızı’ renk ullanılacak. 

SARI: Ürün öngörülen miktarları içeriyorsa ‘sarı’ renkle belirtilecek. 

YEŞİL: Ürün öngörülen miktarın altında şeker, yağ, tuz ve karbonhidrat içeriyorsa ‘yeşil’ renkle etiketlenecek.

Sağlık Bakanlığı kaynakları, çalışmanın tamamlanmak üzere olduğunu belirterek, “En kısa sürede hayata geçirmeyi hedefliyoruz” dedi.

"KOMPLİKE BİR İŞ"

Tarım ve Gıda Etiği Der. Sek. Rahime Petek ATAMAN: Gıda etiketlerinde trafik ışıklarının kullanılmasının etiket okuyup değerlendirme konusunda bilgi ve farkındalığı yüksek olan tüketici için etkili olabileceğine inanıyorum. Gıda ile ilgili bilgi aktarımı çok komplike bir iş. Kısa yoldan yeşil, sarı, kırmızıya takılıp gitmek her zaman doğru yönlendirmez. Örneğin gıdalarda alerjenler var. Bir bileşen grubunu tüketmemesi gereken bir kesim var. Bunu trafik ışıklarıyla yönetemezsiniz.

"TATLANDIRICI VARSA ETİKET YEŞİL OLACAK"

Gıda Mühendisi Serdar BİTLİSOĞLU: Bu çalışmanın amacı tüketiciye kolaylık sağlamak ama çok detaylı çalışmalar yapılmalı. Yurtdışındaki tüketiciler daha bilinçli ve renklendirmeyi daha iyi çözebiliyor. Bu uygulama Türk tüketicisi için sağlıklı olmaz. Çünkü bilgi kirliliği de çok fazla. Daha detaylı bir renklendirme lazım. Eğer gazlı içecekte tatlandırıcı kullanılırsa kırmızı renkli olmayacak. Bu sağlıklı olduğu anlamına gelmez.

"KRİTİK ÜRÜNLER İÇİN KURALLAR KONULABİLİR"

Hacettepe Ünv. Çoc. Sağ. Enst. Prof. Dr. N. Elif ÖZMERT: Gıda sektörü büyüyerek devam ediyor. Bunların uzun süre dayanabilmesi ve lezzet için farklı bileşenler konuluyor. Bizim beslenme ile ilişkili en önemli sağlık sorunumuz obezite. İnsanların bilinç düzeyini artırmak gerekiyor. Bu, ürünleri yasaklayan bir uygulama değil. Süt, et ürünleri, tatlandırıcı bulunanürünler gibi kritik gıdalar olabilir. Bu gıdalarla ilgili özel kurallar konulabilir. Yağı fazla diye proteini, minerali fazla olan besinden vazgeçilmez. Önemli olan tüketilen miktardır. Bir çocuk hekimi olarak uygulamanın faydalı olacağını düşünüyorum.