5 Aralık Kadın Hakları Günü! Ulu Önder’den Türk kadınlarına demokrasi hediyesi

Atatürk 5 Aralık 1934’te tüm dünyaya örnek bir karara imza attı. Seçim Kanunu’nu değiştirdi. Kadınların ilk kez aday olabildiği ve oy kullandığı TBMM V. Dönem seçimleri 8 Şubat 1935’te yapıldı.

5 Aralık 1934'te Atatürk bir kez daha tüm dünyaya örnek olacak bir karara öncülük etti. Ulu Önder kadınların siyasi hayatta seçme ve seçilme hakkı için harekete geçti. Ve Seçim Kanunu'nda yapılan değişiklikle kadınlar, en demokratik haklarına kavuştular. Her kadına 22 yaşında seçme, 30 yaşında seçilme hakkı verildi. Satıkadın olarak anılan Satı Çırpan, seçimlerde Meclis'e girdi ve Türkiye'nin ilk kadın milletvekillerinden oldu. Ankara milletvekili olarak 1935-1939 yıllarında görev yapan Çırpan, seçilen 18 kadın arasında yer aldı. Türkiye, Fransa ve İtalya'dan 11 İsviçre'den ise 36 yıl önce kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanıyan ülke olarak tarihe geçti.

KADIN HAKLARI

Fransa’da 7 Mayıs 1748’de dünyaya gelen Olympe de Gouges, 1789'da Fransız Ulusal Meclisi'nde okunan ve günümüzdeki İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin esin kaynaklarından biri olan İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi'ne karşı, bu metinde geçen “insan” (homme) sözcüğünün yalnızca erkeği kastetmesi nedeniyle 1791 yılında Kadın ve Yurttaş Hakları Bildirgesi'ni yayımlar. Bu insanlık tarihindeki ilk kadın hakları bildirgesidir. İlk aşamada desteklediği Fransız Devrimi'nin bilhassa kadınlara yönelik duyarsızlığına karşı devrimin en önemli ismi olan Maximilien Robespierre'e yönelik eleştiriler kaleme alan de Gouges, yazılarındaki üslubunu her geçen an daha da sertleştirir. Nihayetinde devrim sonrasında yaşanan terör ve kaos döneminden kurtulmak için bölünmez bir cumhuriyet, federal bir hükümet ya da anayasal monarşi arasında bir seçim yapılması için halk oylamasına gidilmesini önerdiği bir yazısı nedeniyle 1793 yılının Temmuz ayında tutuklanır. Tutukluluk sürecinde kendisine avukat tutma hakkı verilmediği için kendi savunmasını kendisi yapan de Gouges, hakkında verilen idam kararını engellemek için hamile olduğunu iddia etse de, yapılan kontrol sonucunda bu iddiasının doğru olmadığının anlaşılması üzerine 3 Kasım 1793'te giyotinle idam edilir. Olympe de Gouges, günümüzde kadın hakları konusunda mücadele veren pek çok isim tarafından öncü biri olarak kabul edilir.

Türkiye’de ise Kadın Hakları Günü, Mustafa Kemal Atatürk’ün öncülüğünde bütün dünya ülkelerinden önce 5 Aralık 1934 tarihinde Türk Kadınına “Seçme ve Seçilme Hakkı” tanındı. 5 Aralık 1934 günü dünyada kadınların yasal olarak milletvekili seçme ve seçilme hakkına sahip olduğu ülke sayısı 28, bu hakkın kullanıldığı ülke sayısı ise sadece 17 idi. 5 Aralık 1934'de Türkiye Cumhuriyetinde kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanınırken, o dönemde Avrupadaki bazı gelişmiş ülkelerde bile kadınların bu hakkı bulunmuyordu. Seçme ve seçilme hakkına Fransa’da kadınlar 1944, İtalya’da 1945, Yunanistan’da 1952, Belçika’da 1960 ve İsviçre’de 1971 yılında kavuştular.